در سال‌هاى نخستين بعثت پيامبر صلى الله عليه و آله و دعوت عمومى او، مسلمانان در اقليت شديدى قرار داشتند، «قريش» به قبائل عرب توصيه كرده بود كه هر كدام، افراد وابسته خود را كه به پيامبر صلى الله عليه و آله ايمان آورده است تحت فشار شديد قرار دهند و به اين ترتيب، هر يك از مسلمانان از طرف قوم و قبيله خود سخت تحت فشار قرار داشت.

آن روز تعداد مسلمانان براى دست زدن به يك «جهاد آزادى‌بخش» كافى نبود، پيامبر صلى الله عليه و آله براى حفظ اين دسته كوچك، و تهيه پايگاهى براى مسلمانان در بيرون «حجاز»، به آنها دستور مهاجرت داد، و «حبشه» را براى اين مقصد انتخاب كرده، فرمود:

«در آنجا زمامدار صالحى است كه از ستم و ستمگرى جلوگيرى مى‌كند، شما به آنجا برويد تا خداوند فرصت مناسبى در اختيار ما بگذارد». [1]

منظور پيامبر صلى الله عليه و آله «نجاشى» بود، ( «نجاشى» اسم عامى بود همانند «كسرى» كه به تمام سلاطين «حبشه» گفته مى‌شد، اما اسم «نجاشى» معاصر پيامبر صلى الله عليه و آله «اصحمه» بود، كه در زبان حبشى به معنى «عطيه» و «بخشش» است).

يازده مرد و چهار زن از مسلمانان عازم «حبشه» شدند و از طريق دريا با كرايه كردن كشتى كوچكى راه «حبشه» را پيش گرفتند، اين در ماه رجب سال پنجم بعثت بود، اين مهاجرت، مهاجرت اوّل نام گرفت.

چيزى نگذشت كه «جعفر بن ابيطالب» و جمعى ديگر نيز از مسلمانان به «حبشه» رفتند و هسته اصلى يك جمعيت متشكل اسلامى را كه از 82 نفر مرد و عده قابل ملاحظه‌اى زن و كودك تشكيل مى‌شد، به وجود آوردند.

طرح اين مهاجرت براى بت‌پرستان سخت دردناك بود؛ زيرا به خوبى مى‌ديدند چيزى نخواهد گذشت كه با يك جمعيت متشكل نيرومند از مسلمانان كه تدريجاً

[1] «بحارالانوار»، ج 18، ص 412؛ «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «مكاتيب الرسول» احمدى ميانجى، ج 2، ص 449؛ «سنن كبراى بيهقى»، ج 9، ص 9؛ «تاريخ طبرى»، ج 2، ص 70؛ «البدايةوالنهاية»، ج 3، ص 85 و 92.