4. « «إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»؛ ما آنچه را روى زمين است زينت آن قرار داديم تا آنها را بيازماييم كه كدامينشان بهتر عمل مى‌كنند». [1]

5. « «وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما باطِلًا ذلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا»؛ ما آسمان و زمين و آنچه را ميان آنها است بيهوده نيافريديم، اين گمان كافران است». [2]

6. « «اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ وَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحاطَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عِلْماً»؛ خداوند همان كسى است كه هفت آسمان را آفريد، و از زمين نيز همانند آنها را، فرمان او در ميان آنها پيوسته فرود مى‌آيد تا بدانيد خداوند بر هر چيز تواناست و علم او به همه چيز احاطه دارد». [3]

7. « «وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً واحِدَةً وَ لا يَزالُونَ مُخْتَلِفِينَ* إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ وَ لِذلِكَ خَلَقَهُمْ»؛ و اگر پروردگارت مى‌خواست، همه مردم را يك امّت قرار مى‌داد، ولى آنها همواره مختلفند. مگر كسى كه پروردگارت او را رحم كند و براى همين آنها را آفريد». [4]

از مجموع اين آيات بدست مى‌آيد كه خلقت انسان‌ها، مرگ و حيات آنها و آفرينش آسمان و زمين براى هدفى چون امتحان و تربيت و تكامل انسانها و آگاهى آنها از قدرت و علم خدا و مشمول رحمت الهى واقع شدن بوده است.

روايات فراوانى نيز از جانب رسول مكرم و امامان اهل بيت عليهم السلام وارد شده كه به هدفمندى جهان آفرينش به طور عام و انسان به طور خاصّ تصريح مى‌كند از جمله:

1. در حديثى از رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم كه آن حضرت فرمود:

«اعملوا فكلٌّ ميسّر لما خُلِق له‌

؛ (تا مى‌توانيد) عمل كنيد كه همه انسان‌ها براى هدفى كه آفريده شده‌اند آمادگى دارند».

«ابن ابى عمير» مى‌گويد: از امام «موسى بن جعفر عليهما السلام» از معناى حديث بالا سؤال كردم. امام در پاسخ فرمود:

«انّ اللَّه عزّ و جلّ خلق الجنّ و الانس ليعبدوه، و لم يخلقهم ليعصوه، و ذلك قوله عزّ و جلّ‌ «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ» فيسّر كلّا لما خلق له، فويل لمن استحبّ العمى على الهدى‌

؛ خداوند بزرگ جن و انس را براى اين آفريده كه او را عبادت و اطاعت كنند، نه آنكه نافرمانيش نمايند، و اين همان است كه مى‌فرمايد: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ»، و چون آنها را براى اطاعت آفريده، راه را براى رسيدن به اين هدف براى آنان آسان و هموار ساخته است.

پس واى به حال كسانى كه (چشم بر هم گذارند و)

[1]. كهف، آيه 7.

[2]. ص، آيه 27.

[3]. طلاق، آيه 12.

[4]. هود، آيات 118 و 119.