فايده وجود امام در دوران غيبت‌ [1]

در احاديث متعدّد و گوناگونى كه در زمينه فلسفه و فايده وجود امام عليه السلام در دوران غيبت به ما رسيده، تعبير بسيار پرمعنى و جالبى در يك عبارت كوتاه ديده مى‌شود كه مى‌تواند كليدى باشد براى گشودن اين رمز بزرگ و آن اين كه از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم در پاسخ اين پرسش كه چه فايده‌اى وجود مهدى عليه السلام در عصر غيبتش دارد فرمود:

«اى و الّذى بعثنى بالنبوّة انّهم ينتفعون به، و يستضيئون بنور ولايته فى غيبته كانتفاع النّاس بالشّمس و ان جلّلها السّحاب‌ [2]؛ آرى سوگند به خدايى كه مرا به نبوّت برگزيده، مردم از نور رهبرى او در دوران غيبتش بهره مى‌گيرند همانگونه كه از خورشيد به هنگام قرار گرفتن پشت ابرها!»

براى فهم اين كليد رمز، نخست بايد نقش خورشيد را بطور كلّى، و به هنگامى كه چهره تابناكش پشت ابرها پنهان مى‌گردد؛ دريابيم:

خورشيد داراى دو نوع نور افشانى است:

نور افشانى آشكار

و نور افشانى مخفى‌

يا به تعبير ديگر، نور افشانى «مستقيم» و نور افشانى غير «مستقيم».

[1]- اين بخش كتاب، در ژاندارمرى نائين، كه به هنگام انتقال از تبعيدگاه مهاباد به تبعيدگاه انارك، يك روز در آنجا عملًا زندانى بودم نوشته شد (روز 9 خرداد ماه 1357).

[2]- بحار الأنوار، ج 52، ص 93.