بالاخره عدّه‌اى نوع جرم را با حدود شرعى سنجيده، و بر اساس آن مقدار تعزير را بيان نموده‌اند.

خلاصه نظريّات دهگانه‌

به شرح زير است:

1- تعزير احرار كمتر از حدود شرعى آنان، و تعزير بردگان نيز كمتر از حدود آن است.

2- تعزير به طور كلّى بايد كمتر از پايين‌تر مقدار حدّ بردگان باشد.

3- تعزير هر جرمى متناسب با حدود شرعى آن تعيين مى‌شود.

4- حدّ اقل تعزير ده ضربه، و حد اكثر آن بيست تازيانه است.

5- مقدار آن بايد از اقلّ حدود، كه چهل تازيانه است، كمتر باشد.

6- در احرار حد اكثر 79 ضربه، و در بردگان 49 تازيانه است.

7- در احرار كمتر از 40 تازيانه، و در بردگان زير 20 ضربه مى‌باشد.

8- در هيچ يك از انسانها (آزاد و برده) از 79 ضربه تجاوز نكند.

9- به طور كلّى منوط به نظر حاكم شرع است، و حدّ اكثرى ندارد.

10- در جرمهاى مناسب قذف از 3 تا 79، و در جرائم ديگر از 3 تا 99 تازيانه است.

احاديث و روايات پيرامون مقدار تعزير

هرگاه در مسائل تعبّدى، كه جولانگاه عقل و انديشه بشر نمى‌باشد، اختلاف نظر پيش آيد، حتما منشأ آن اختلاف روايات است. بدين جهت، براى روشن شدن اين مسأله بايد رواياتى كه در مورد مقدار تعزير سخن گفته را نقد و بررسى كنيم، و براى هموار شدن راه تحقيق و بررسى، روايات مورد اشاره را به چهار گروه تقسيم مى‌نماييم: