7- [مير سيد على در «رياض المسائل»]

نويسنده كتاب رياض المسائل‌ [1]، كه شرح مختصر النافع‌ [2] است، مى‌فرمايد:

«الحدود جمع حد، و هو لغة المنع و شرعا عقوبة خاصّة تتعلّق بايلام البدن ... و وجه مناسبة التسمية ان العقوبة مانعة من المعاودة، و اذا لم تقدر العقوبة يسمى تعزيرا و هو لغة التأديب‌ [3]؛

حدود جمع حدّ است، و حدّ در لغت به معنى منع، و از ديدگاه شرع، عقوبت و مجازات مخصوصى است كه باعث آزار بدن مى‌گردد، و علّت اين كه آن را حد ناميده‌اند اين است كه مجازات مذكور مانع از تكرار آن گناه مى‌شود، و چنانچه مقدار مجازات مشخّص نباشد، تعزير ناميده مى‌شود كه نام ديگر آن تأديب است.»

8- [شهيد ثانى‌]

فقيه بزرگ، شهيد ثانى‌ [4]، در كتاب مسالك الافهام، كه شرح شرايع الاسلام است، مى‌گويد:

«و التعزير لغة التأديب، و شرعا عقوبة او اهانة لا تقدير لها باصل الشرع غالبا [5]؛

[1]. مير سيد على بن السيد محمد بن ابى المعالى الصغير بن ابى المعالى الكبير الطباطبائى، كتاب «رياض المسائل و حياض الدلائل» را به رشته تحرير درآورد. اين فقيه بزرگ در سال 1161 ه- ق در كاظميّه عراق به دنيا آمد، و در سال 1231 ه- ق، در سن هفتاد سالگى در همان شهر به نداى حق لبّيك گفت.

[2]. مختصر النافع يكى از كتب فقهى مشهور محقّق حلّى است، كه از زمان مؤلّف جزء كتب درسى بوده، و شروح مختلفى بر آن نوشته شده، كه «رياض المسائل» از مشهورترين آنهاست.

[3]. رياض المسائل، جلد 2، صفحه 459.

[4]. زين الدين بن نور الدين على بن احمد بن جمال الدين بن تقى الدين صالح بن مشرف العاملى معروف به شهيد ثانى، در روز سه شنبه سيزدهم شوال سال 911 ه- ق به دنيا آمد.

اين فقيه پرتلاش بيش از سى كتاب نوشته كه مسالك الافهام از مشهورترين آنهاست. وى در سال 965 ه- ق شربت شهادت نوشيد.

[5]. مسالك الافهام، جلد 2، صفحه 423.