من اذاه، و لهذا قيل للتأديب الذي هو دون الحدّ تعزير، لأنّه يمنع الجانى ان يعاود الذنب‌ [1]»

عبارت ابن اثير، با مختصر تفاوتى، عين قسمتى از كلام ابن منظور است، بدين جهت ترجمه آن را تكرار نمى‌كنيم.

4- ابو عبد الرحمن الخليل‌

[2] از ديگر لغت‌شناسانى است كه كلام او را در تفسير واژه تعزير براى شما انتخاب كرده‌ايم. وى مى‌گويد:

«و التعزير ضرب دون الحد ... و التعزير النصرة [3]؛ تعزير به معناى شلّاقهاى كمتر از حد ... و نيز به معناى نصرت و يارى رساندن است.»

5- ابن حماد الجوهرى‌

[4]، نويسنده كتاب الصحاح، تعزير را چنين تفسير مى‌كند:

«التعزير: التعظيم و التوقير. و التعزير ايضا: التأديب، و منه سمى الضرب دون الحد تعزيرا؛ [5]

تعزير به معنى تعظيم و بزرگداشت است. معناى ديگر آن تأديب‌

[1]. النهاية فى غريب الحديث و الاثر، جلد 3، صفحه 228.

[2]. وى از قديمى‌ترين علماى لغت مى‌باشد. در سال 100 ه- ق به دنيا آمد، و پس از هفتاد و پنج سال به ديار باقى شتافت. كتاب وى از معتبرترين كتابهاى لغت شمرده مى‌شود.

[3]. كتاب العين، جلد اوّل، صفحه 351.

[4]. اسماعيل بن حماد الجوهرى از اعجوبه‌هاى عصر خويش به شمار مى‌رفت. وى، كه اصالتا ترك زبان بود، سفرهاى زيادى به شهرهاى مختلف ايران و كشورهاى ديگر داشت.

به هنگام عزيمت به خراسان در شهر قديمى دامغان مهمان ابو على الحسن بن على- كه از بزرگان نويسندگان عصر خود به شمار مى‌رفت- شد، و مورد تكريم وى قرار گرفت، و مدّتى نزد او شاگردى كرد. تاريخ وفات وى را جمادى الاولى سال 453 ه- ق نوشته‌اند.

[5]. الصحاح، جلد 2، صفحه 744.