يك نوع‌ «عشق به نظام اخلاقى» است، زيرا مى‌دانيم مفاسد و انحرافات اخلاقى از افراط و تفريطها و از عدم كنترل اميال و خواسته‌ها و هرج و مرج در آنها سرچشمه مى‌گيرد.

زيبايى‌ها كه هدف حسّ زيبايى است، چيزى جز «نظام بديع سمعى و بصرى» نمى‌باشد؛ نغمه‌هاى موزون يك صداى خوب، اعضاى موزون يك پيكر زيبا، ساختمان موزون يك اثر بديع همگى نظاماتى هستند كه سمع و بصر انسان را تحت تأثير كشش فوق العاده خود قرار مى‌دهند.

مذهب نيز چيزى جز «عشق به پديد آورنده اين نظام هستى» نيست.

به تعبير ديگر:

«علم» به نظام فكرى هماهنگ با نظام آفرينش‌، «اخلاق» به نظام غرائز و خواسته‌ها، «زيبايى» به نظام در كيفيّات سمعى و بصرى، و «مذهب» به پديد آورنده اين نظامات بازگشت مى‌كند.

با توجّه به آن چه در بالا گفته شد، به خوبى مى‌توان به اين نكته پى برد كه چرا حسّ مذهبى مى‌تواند سرچشمه ساير احساسات چهارگانه باشد.

چرا كه حسّ مذهبى، عشق به پديده آورنده نظامات هستى است، در حالى كه سه حسّ ديگر، عشق به خود اين نظامات مى‌باشد؛ و به اين ترتيب اگر حسّ مذهبى را به معنى وسيع، تفسير كنيم و ريشه اصلى آن را كه ايمان به مبدأ جهان آفرينش و نظامات آن است، در نظر بگيريم، روشن مى‌شود كه چگونه سرچشمه سه حسّ ديگر خواهد بود.

منظور از سرچشمه، اين نيست كه از اصالت آنها بكاهد، بلكه منظور اين است كه حسّ مذهبى به جايى متّكى مى‌شود كه عالم پيدايش و تكيه‌گاه سه حسّ ديگر است.