خطبه چهارم و هى من افصح كلامه عليه السّلام‌

و فيها يعظ النّاس و يهديهم من ضلالتهم و يقال: «انّه خطبها بعد قتل طلحة و الزبير» اين خطبه از فصيح‌ترين سخنان على (ع) است و در آن مردم را اندرز مى‌دهد و از گمراهى به سوى هدايت مى‌برد و گفته مى‌شود: «اين خطبه را بعد از (جنگ جمل و) كشته شدن طلحه و زبير ايراد فرموده است».

خطبه در يك نگاه‌

اين خطبه چنان كه در عنوان آن آمده، احتمالا بعد از ماجراى «جنگ جمل» و قتل «طلحه و زبير» ايراد شده است و به طور طبيعى ناظر به پيامدهاى اين جنگ و درسهاى عبرتى است كه مسلمانان مى‌بايست از آن بياموزند.

محورهاى اصلى خطبه را در سه قسمت مى‌توان خلاصه كرد:

1- تصريح به اين واقعيّت كه مردم در ظلمات و تاريكيها به وسيله اهل بيت پيامبر (ص) هدايت شدند و به مقامات عالى و اوج ترقّى رسيدند و به همين دليل بايد آماده باشند تا نصايح و اندرزهاى آنها را به گوش جان بشنوند.

2- اشاره به اين كه من پيش‌بينى پيمان‌شكنى‌ها را مى‌كردم، ولى نمى خواستم پرده‌ها را كنار بزنم.

3- در بخش آخر خطبه اشاره به اين نكته مى‌كند كه امروز جاى پرده‌پوشى‌