2- مظلوميّت آن حضرت على رغم اين همه شايستگيها 3- اين سخن به خوبى نشان مى‌دهد كه انتخاب هيچ يكى از خلفاى سه گانه مدرك و منبع روشنى نداشته است، بعلاوه معيارهاى چندگانه‌اى بر آن حاكم بوده، در يك مورد فقط انتخاب يك نفر و در مورد ديگر نيمى از يك شوراى شش نفرى و در مورد سوّم يك شوراى چند نفرى معيار بوده است! 4- فاصله گرفتن تدريجى مردم در دوران خلفا، از تعليمات پيامبر اكرم (ص) و تشديد بحرانها با گذشت زمان، تا آنجا كه وقتى امام (ع) به خلافت رسيد به اندازه‌اى زمينه نامساعد بود كه بازگرداندن مردم به ارزشهاى زمان پيامبر (ص) ميسّر نشد.

5- سرچشمه نابسامانيها و جنگهايى كه در عصر امام (ع) به وقوع پيوست، عشق به مال و مقام و زرق و برق دنيا بود كه به صورت يك طبيعت ثانوى براى جمعى از سران- مخصوصا در عصر خلافت «عثمان»- پيدا شده بود.

6- طبيعى‌ترين و مردمى‌ترين بيعت همان چيزى بود كه در مورد خود امام (ع) واقع شد، ولى تحريكات منافقين و عدم تحمّل گروهى از سران جامعه نسبت به عدالت «على» (ع) موجب شكستن پيمان و بيعتها و برافراشتن پرچمهاى مخالفت شد.

7- امام (ع) هيچ گونه علاقه‌اى به خلافت ظاهرى نداشت و هرگز به آن به صورت يك هدف نمى‌نگريست، بلكه تنها به عنوان يك وسيله براى كوتاه كردن دست ظالمان از گريبان مظلومان و برقرارى نظم و عدالت خواهان آن بود.