مى‌دانيم يكى از نخستين دسته‌هايى كه به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله ايمان آوردند بردگان‌ بودند؛ زيرا كه آزادى خود را در آيين جديد مى‌جستند و شخصيت اجتماعى خود را در پرتو آن باز مى‌يافتند.

اما با اين حال بعضى از كسانى كه عادت دارند از دور قضاوت كنند به اسلام حمله مى‌كنند كه اگر اسلام آيين الهى است چرا بندگى و بردگى را تصويب كرده، و مالكيت بشر را بر بشر و بالنتيجه جنايات ناشى از آن را صحه گزارده است؟!

در اين بين «كمونيست‌ها» كه دل سوخته‌ترى براى خلق رنجبر دارند! بيشتر روى اين موضوع فشار مى‌آورند به خصوص اين كه مى‌بينند ممكن است از اين موضوع به عنوان يك حربه برّنده تبليغاتى، براى مشوش كردن اذهان جوانان مسلمان استفاده كرد، و از اين راه روح دينى و اسلامى را در آنان تضعيف كرد.

براى روشن ساختن ارزش اين حملات و تشريع نظريّه اسلام درباره «برده‌ها» بايد موضوعات زير را مورد بررسى قرار دهيم:

1- برده يعنى چه؟

2- دورنماى سير بردگى در تاريخ بشر

3- نظريّه اسلام درباره برده‌ها

4- آخرين اشكال‌

1- برده يعنى چه؟

1- «برده» يا «بنده» انسانى است كه تمام اختياراتش به دست ديگرى سپرده شده و مانند ساير متاع‌ها خريد و فروش مى‌گردد، و مالك مجاز است به دلخواه خود هرگونه تصرفى در آن بكند.

البته همانطور كه حدود اختيارات و تصرفات مردم در املاكشان به اختلاف محيطها، و قوانين عمومى و خصوصى ملت‌ها، تفاوت پيدا مى‌كند، حدود تصرفات مالكين در بنده‌ها نيز به اختلاف ازمنه ومحيطها تطورات زيادى به خود گرفته است.

بعضى از ملل، به اندازه‌اى در موضوع برده‌ها قساوت و خشونت به خرج مى‌دادند كه حتى حق دفاع طبيعى را از برده‌ها سلب كرده بودند مثلًا عدّه‌اى از «يونانى‌ها» معتقد بودند اگر كسى به بنده‌اى حمله كند او حق ندارد عكس العملى از خود نشان بدهد و مطلقاً (در مقابل آقا و غير آقا) بايد دست از پا خطا نكند و به اصطلاح پشت به كتك بدهد!

«اسپارت‌ها» مى‌گفتند: اگر كسى غلامى را آزار كند و دشنام دهد، غلام حق ندارد به دادگاه و محكمه‌اى شكايت كند! و به قول «منتسكيو» نويسنده «روح القوانين‌» غلامان اسپارتى به قدرى بدبخت بودند كه نه تنها غلام يك نفر، بلكه غلام تمام افراد جامعه محسوب مى‌شدند، و هر كس بدون ترس از قانون مى‌توانست هر قدر بخواهد غلام خود يا ديگرى را آزار و شكنجه دهد! البته در اجتماعاتى كه كشتن غلامان بدون هيچ‌