مراقب قلبش در برابر غفلت، و نفسش در برابر شهوت، و عقلش در مقابل جهل باشد، نام او در دفتر بيداران و آگاهان ثبت مى‌شود، و آن كسى كه مراقب عملش از نفوذ هوا پرستى و دينش از نفوذ بدعت، و مالش از آلودگى به حرام بوده باشد در زمره صالحان است.» [1]

5- در حديث قدسى مى‌خوانيم خداوند مى‌فرمايد:

«يا بُؤْساً لِلْقانِطِينَ مِنْ رَحْمَتى‌، وَ يا بُؤْساً لِمَنْ عَصانى وَ لَمْ يُراقِبْنى؛

بدا به حال كسانى كه از رحمت من مأيوس شوند، و بدا با حال كسى كه نافرمانى من كند، و مراقب (حضور) من نباشد.» [2]

6- دريكى از خطب اميرمؤمنان على عليه السلام آمده‌است:

«فَرَحِمَ‌اللَّهُ امْرَءً راقَبَ‌رَبَّهُ وَ تَنَكَّبَ ذَنْبَهُ، وَكابَرَ هَواهُ، وَكَذَّبَ مُناهُ؛

خدارحمت كند كسى‌راكه (دراعمال خويش) مراقب پروردگارش باشد، واز گناه بپرهيزد و با هواى نفس خويش مبارزه كند و آرزوهاى واهى را تكذيب نمايد.» [3]

7- در نهج‌البلاغه نيز آمده است:

«فَاتَّقُوا اللَّهَ عِبادَ اللَّهِ تَقِيِّةَ ذى لُبٍّ شَغَلَ التَّفَكُّرُ قَلْبَهُ ... وَ راقَبَ فى يَوْمِهِ غَدَهُ؛

پس تقواى الهى پيشه كنيد اى بندگان خدا، تقواى انديشمندى كه تفكر قلب او را به خود مشغول داشته ... و امروز مراقب فردا (ى قيامت) خويش است.» [4]

آرى! «مراقبت» از خويشتن يا پروردگار يا قيامت كه در اين روايات آمده همه به يك معنى است؛ يعنى، مراقب اعمال و اخلاق خويش بودن، و نظارت دقيق بر آن داشتن، و همه روز و در همه حال و در هر جا به كارهايى كه از وى سر مى‌زند، توجّه كند.

كوتاه سخن اين كه: رهروان راه حق و سالكان طريق الى اللَّه بايد بعد از «مشارطه»، يعنى عهد و پيمان بستن با خود و خداى خويش جهت اطاعت و بندگى حقّ و تهذيب نفس، بطور مداوم مراقب خود باشند كه اين پيمان الهى شكسته نشود، و درست همانند طلبكارى كه از همپيمانانش مطالبه پرداخت ديون مى‌كند، از نفس خويش مطالبه وفاى به اين عهد الهى را بنمايد؛ بديهى است هرگونه غفلت سبب عقب ماندگى و ضرر و زيان فاحش است، همان گونه كه اگر انسان در مطالبات مادّى‌اش كوتاهى كند، به آسانى سرمايه‌هاى خود را از دست مى‌دهد، بخصوص اين كه در برابر افرادى فريبكار و فرصت طلب قرار گيرد.

[1]. بحارالانوار، جلد 67، صفحه 68

[2]. اصول كافى، جلد 2، صفحه 67

[3]. بحارالانوار، جلد 74، صفحه 349

[4]. نهج البلاغه، خطبه 83 (خطبه غرّاء)