responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : اخلاق در قرآن المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر    الجزء : 1  صفحة : 249

است، مرگ براى او بهتر است!» [1]

كوتاه سخن اين كه: «مشارطه» از گامهاى مهمّى است كه براى تهذيب اخلاق برداشته مى‌شود؛ و بدون آن، ابرهاى تيره و تار غفلت و غرور، سايه تاريك و شوم خود را بر دل و جان آدمى مى‌افكند، و نجات او بسيار مشكل است.

گام سوم: مراقبه‌

«مراقبه» از ماده «رَقَبَه» به معنى «گردن»، گرفته شده و از آنجا كه انسان به هنگام نظارت و مواظبت از چيزى گردن مى‌كشد، و اوضاع را زير نظر مى‌گيرد، اين واژه بر معنى نظارت و مواظبت و تحقيق و زير نظر گرفتن چيزى، اطلاق شده است.

اين واژه در تعبيرات علماى اخلاق در مورد «مراقبت از خويشتن» به كار مى‌رود، و مرحله‌اى است بعد از «مشارطه» يعنى انسان بعد از عهد و پيمان با خويش براى طاعت فرمان الهى و پرهيز از گناه بايد مراقب پاكى خويش باشد، چرا كه اگر غفلت كند، ممكن است تمام شرط و پيمانها به هم بريزد.

البتّه پيش از آن كه انسان مراقب خويش باشد، فرشتگان الهى مراقب اعمال او هستند؛ قرآن مجيد مى‌فرمايد:: «وَ انَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظينَ؛ بى‌شك حافظان و مراقبانى بر شما گمارده شده است (كه اعمال شما را به دقّت زير نظر دارند)!» (سوره انفطار، آيه 10)

در اينجا منظور از «حافظين» همان حافظان و مراقبان اعمال است به قرينه آيات بعد كه مى‌فرمايد:

«يَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ؛

آنها مى‌دانند شما چه مى‌كنيد.» [2]

و در آيه 18 سوره ق مى‌فرمايد:

«مايَلْفِظُ مِنْ‌قَوْلٍ الَّالَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ؛

انسان هيچ سخنى‌را تلفّظ نمى‌كندمگر اين‌كه نزد آن‌فرشته‌اى مراقب و آماده براى‌انجام مأموريت است.»

و از آن بالاتر، خداوند عالم و قادر، هميشه و در همه جا مراقب اعمال ما است.

در آيه 1 سوره نساء مى‌خوانيم:

«انَ‌اللَّهَ كانَ عَلَيْكُمْ رَقيباً؛

به‌يقين خداوند مراقب شماست!»

همين معنى در آيه 52 سوره احزاب نيز آمده است؛ مى‌فرمايد:

«وَ كانَ اللَّهُ عَلى‌ كُلِ‌


[1]. بحار الانوار، جلد 67، صفحه 64

[2]. سوره انفطار، آيه 12

اسم الکتاب : اخلاق در قرآن المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر    الجزء : 1  صفحة : 249
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست