اسم الکتاب : اخلاق در قرآن المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 246
دوزخ نگاه دار- پروردگارا! آنها را در باغهاى جاويدان بهشت كه به آنها وعده
فرمودهاى وارد كن، همچنين از پدران و همسران و فرزندانشان، هركدام صالح بودند، كه
تو توانا و حكيمى!- و آنان را از بديها نگاه دار، و هركس را در آن روز از بديها
نگاه دارى، مشمول رحمتت ساختهاى و اين است همان رستگارى عظيم! [1]» [2]
***
به اين ترتيب مىرسيم به پايان بحث
درباره نخستين گام به سوى تهذيب اخلاق؛ يعنى گام توبه، هرچند مطالب فراوان ديگرى
در اين زمينه وجود دارد كه در خور بحث جداگانه و مستقلّى درباره توبه است.
آرى! تا آئينه قلب از زنگار گناه پاك نشود و روح و جان انسان با آب توبه شستشو
نگردد و نور توبه ظلمت و تاريكى گناه را از درون قلب بيرون نكند، پيمودن راه تهذيب
اخلاق و سير سلوك الى اللَّه و رسيدن به جوار قرب پروردگار و غرق شدن در نور هدايت
و جذبههاى وصف ناپذير عرفانى، غير ممكن است.
اين نخستين منزلگاه است، منزلگاهى كه از همه سرنوشت سازتر و مهمتر است و جز با
نيروى اراده و عزم راسخ و استمداد از الطاف الهى، گذشت از آن ممكن نيست.
***
گام دوم: مشارطه
در مورد گامهاى سير و سلوك، كه بخشى از آن در ميان علماى بزرگ و رهروان اين
راه مشترك است در گذشته فهرست وار سخن گفتهايم، اكنون نوبت آن رسيده كه اين مراحل
را با تكيه بر آيات و روايات به گونهاى مبسوط گستردهتر بيان كنيم.
نخستين گامى كه علماى بزرگ اخلاق بعد از توبه ذكر كردهاند، همان «مشارطه»
است، و منظور از آن شرط كردن با نفس خويش است با تذكّرات و ياد آورىهايى كه همه
روز تكرار شود، و بهترين وقت آن را بعد از فراغت از نماز صبح و نورانيّت به انوار