نداشت (پس تو چرا بدون همسر صاحب فرزند شدى)!»

(يا اخْتَ هارُونَ ما كانَ ابُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَ ما كانَتْ امُكِ بَغِيّاً)

اين تعبير (مخصوصاً با توجّه به اين كه قرآن آن را نقل كرده است و عملًا به آن صحّه نهاده) نشان مى‌دهد كه تأثير عامل وراثت از سوى پدر و مادر و همچنين تربيت خانوادگى در اخلاق انسانها از مسائلى بوده كه همه مردم آن را به تجربه دريافته بودند و اگر چيزى بر خلاف آن مى‌ديدند تعجّب مى‌كردند.

از مجموع آنچه در شرح آيات بالا آمد بخوبى مى‌توان نتيجه گرفت كه عامل وراثت و تربيت از عوامل مؤثّر و مهم در مسائل اخلاقى چه در جنبه‌هاى مثبت و چه در جنبه‌هاى منفى مى‌باشد.

رابطه اخلاق و تربيت خانوادگى در احاديث اسلامى‌

بى شك نخستين مدرسه هر انسانى دامان مادر و آغوش پدر اوست، و در همين جا است كه نخستين درسهاى فضيلت يا رذيلت را مى‌آموزد. و اگر مفهوم تربيت را اعم از «تكوينى» و «تشريعى» در نظر بگيريم نخستين مدرسه رحم مادر و صلب پدر است كه آثار خود را بطور غير مستقيم در وجود فرزند مى‌گذارد، و زمينه‌ها را براى فضيلت و رذيلت آماده مى‌سازد.

در احاديث اسلامى تعبيرات بسيار لطيف و دقيقى در اين قسمت وارد شده كه به بخشى از آن ذيلًا اشاره مى‌شود:

1- على عليه السلام فرمود:

«حُسْنُ الْاخْلاقِ بُرْهانُ كَرَمِ الْاعْراقِ؛

اخلاق پاك و نيك، دليل وراثتهاى پسنديده انسان (از پدر و مادر) است». [1]

به همين دليل در خانواده‌هاى پاك و با فضيلت غالباً فرزندانى با فضيلت پرورش‌

[1]. غررالحكم‌