responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : اخلاق در قرآن المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر    الجزء : 1  صفحة : 122

سه ديدگاه در برخورد با مسائل اخلاقى‌

ديدگاه اوّل،

ديدگاهى است كه مى‌گويد: تهذيب نفس نوعى جهاد و مبارزه با دشمنان درونى است، كه در كمين انسانها هستند.

اين ديدگاه از حديث معروف پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله گرفته شده است آنجا كه مى‌خوانيم:

پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله گروهى از مجاهدان اسلام را به سوى ميدان جهاد فرستاد، هنگامى كه از جهاد بازگشتند فرمود:

«مَرْحَبًا بِقَوْمٍ قَضَوُا الْجِهادَ الْاصْغَرَ وَبَقِىَ عَلَيْهِمُ الْجِهادُ الْاكْبَرُ فَقيلَ يارُسُولَ اللَّهِ مَاالْجِهادُ الْاكْبَرُ، قالَ صلى الله عليه و آله: جِهادُ النَّفْسِ؛

آفرين بر جمعيّتى كه جهاد اصغر را انجام دادند و جهاد اكبر بردوش آنها مانده است؛ كسى عرض كرد: اى رسول خدا! جهاد اكبر چيست؟ فرمود: جهاد با نفس.» [1]

در بحارالانوار در ذيل همين حديث چنين آمده است:

«ثُمَّ قالَ صلى الله عليه و آله: افْضَلُ الْجِهادِ مَنْ جاهَدَ نَفْسَهُ الَّتى بَيْنَ جَنْبَيْهِ؛

سپس فرمود برترين جهاد، جهاد با نفسى است كه در ميان دو پهلو قرار گرفته است.» [2]

بعضى از آيات قرآنى كه در زمينه جهاد وارد شده نيز به جهاد اكبر تفسير شده است، يا از اين نظر كه ناظر به خصوص جهاد با نفس است، و يا از اين نظر كه مفهوم عامّى دارد كه هر دو بخش از جهاد را شامل مى‌شود.

در تفسير قمى در ذيل آيه 6 سوره عنكبوت:

«وَمَنْ جاهَدَ فَانَّما يُجاهِدُ لِنَفْسِهِ انَّ اللَّهَ لَغَنِىٌ عَنِ الْعالَمينَ؛

كسى كه جهاد كند براى خود جهاد مى‌كند، چرا كه خداوند از همه جهانيان بى‌نياز است.» مى‌خوانيم:

وَمَنْ جاهَدَ ... قالَ نَفْسَهُ عَنِ الْشَّهَواتِ وَاللَّذَّاتِ وَالمَعاصِى؛

يعنى، منظور مبارزه با نفس در برابر شهوات و لذّات نامشروع و گناهان است.» [3]

اين تفسير از آنجا سرچشمه مى‌گيرد كه در اين آيه فايده جهاد را متوجّه خود انسان مى‌كند، و اين بيشتر در جهاد با نفس است، بويژه اين كه در آيه قبل از آن سخن از لقاءاللَّه است‌

(مَنْ كانَ يَرجُوا لِقاءَ اللَّهِ ...)

و مى‌دانيم لقاءاللَّه و شهود الهى و رسيدن به‌


[1]. وسائل الشّيعه، جلد 11، صفحه 122 (باب اوّل، جهاد النّفس)

[2]. بحارالانوار، جلد 67، صفحه 65

[3]. تفسير قمى، جلد 2، صفحه 148، و بحارالانوار، جلد 67، صفحه 65

اسم الکتاب : اخلاق در قرآن المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر    الجزء : 1  صفحة : 122
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست