آيه پيشگامان نخستين‌

وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِينَ وَ الْأَنْصارِ وَ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها أَبَداً ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ‌

پيشگامان نخستين از مهاجرين و انصار، و كسانى كه به نيكى از آن‌ها پيروى كردند، خداوند از آن‌ها خشنود گشت، و آن‌ها (نيز) از او خشنود شدند؛ و باغ‌هايى از بهشت براى آن‌ها فراهم ساخته، كه نهرها از زير درختانش جارى است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ و اين است پيروزى بزرگ! «سوره توبه، آيه 100»

دورنماى بحث‌

هر چند اين آيه شريفه از سه گروه سخن مى‌گويد، و به پيشگامان هر سه گروه بشارت‌هاى والايى مى‌دهد، ولى در بين پيشگامان نيز پيشگامى وجود دارد كه در صف اوّل است و نخستين فرد از پيشگامان است. طبق روايات فراوانى كه خواهد آمد، آن فردِ نخست و طلايه‌دارِ تمام پيشگامان، شخصى جز علىّ بن أبي طالب عليه السلام نيست!

شرح و تفسير

پيشگامان اسلام‌

«وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِينَ وَ الْأَنْصارِ وَ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ‌»- در