شخص نيازمند به منزلش رفت. پس از ورود به منزل سرى به آشپزخانه زد، جز غذايى كه خانمش براى او و فرزندانش تهيّه كرده بود، چيزى نيافت!

مرد گفت: همسرم! بچّه‌ها را قبل از خوردن شام بخوابان! سپس غذا را بياور.

همسرش بچّه‌ها را گرسنه خوابانيد و سپس سفره را پهن كرد، صاحب‌خانه پس از آماده شدن شام، چراغ را خاموش كرد. و به همراه ميهمان نيازمند مشغول خوردن غذا شد. او دستش را به سوى غذا دراز مى‌كرد و بدون اين كه غذايى بردارد به نزديك دهانش مى‌برد تا ميهمان متوجّه نشود او غذا نمى‌خورد و كاملًا سير شود.

بدينسان او و خانواده‌اش آن شب را گرسنه خوابيدند و غذاى مورد نياز خود را به آن فقير ايثار كردند.

روز بعد به خدمت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم رسيد، پيامبر همين كه او را ديد فرمود:

ديشب با ميهمانت چه كردى؟ آن مرد تمام داستان را براى حضرت تعريف كرد.

پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: به خاطر اين ايثار تو ديشب آيه‌اى از قرآن بر من نازل شد.

حضرت سپس آيه فوق را تلاوت كرد [1].

بنابراين كسى كه چنين بهانه‌جويى‌هايى را مطرح مى‌كند تمام آيات قرآن را مطالعه نكرده است وگرنه بايد مى‌دانست كه ايثار مقامى است به مراتب بالاتر از انفاق، كه همگان سعادت آن را ندارند، و از صفات ويژه مؤمنان واقعى است.

علاوه بر اين، حضرت على عليه السلام در داستان سوره دهر فقط غذاى خودش را به فقير داد، نه غذاى همه افراد خانواده؛ سپس حضرت فاطمه عليها السلام نيز با ميل و اختيار غذايش را در اختيار نيازمند قرار داد، و امام حسن و امام حسين عليهما السلام نيز اين كار را با ميل و اختيار انجام دادند. و اين نهايت ايثار است كه در قرآن مجيد ستوده شده و از ارزش‌هاى والاست.

و امّا در مورد آيه‌ «قُلِ الْعَفْوَ» دو نظريّه وجود دارد؛ نخست اين كه منظور از «عفو» وسايل مازاد بر احتياج است‌ [2]. ولى احتمال دوم اين است كه: «الْعَفْوُ هُوَ

[1] تفسير نمونه، جلد 23، صفحه 519.

[2] الكشّاف، جلد اوّل، صفحه 262.