بوده‌اند و در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله متولّد شده‌اند و به هنگام وفات پيامبر صلى الله عليه و آله به سنّ تكليف نرسيده بوده‌اند. ذكر اين عدّه در شمار صحابيان، بدان جهت است كه در صورت مزبور، گمان قوى وجود دارد كه پيامبر صلى الله عليه و آله آنان را ديده است؛ زيرا صحابيان، فرزندان تازه متولّد شده خود را نزد پيامبر صلى الله عليه و آله مى‌بردند تا به آنها نظر كرده، در حقّشان دعا كند.

3. كسانى كه در كتاب‌هاى تأليف شده پيش از الإصابة، در شمار «مُخَضْرَمين»[1] ذكر شده‌اند و مخضرمين، به اتّفاق اهل حديث، از صحابيان به‌شمار نمى‌آيند؛

4. كسانى كه در كتاب‌هاى ديگرى كه در شناخت صحابيان نوشته شده، به اشتباه در شمارِ صحابيان ذكر شده‌اند (كه علّت اشتباه مؤلّف نيز ذكر شده است).

ابن حجر به‌طور معمول، نام كسانى را كه به نقل حديث هر صحابى پرداخته‌اند، ذكر مى‌كند و به بيان يك نمونه و يا بيشتر از احاديث صاحب شرح حال مى‌پردازد و در صورتى كه تاريخ وفات وى معلوم باشد و يا اختلافى در اين زمينه وجود داشته باشد، آن را بيان مى‌كند.

از نكات ديگرى كه در اغلب شرح حال‌هاى اين كتاب آمده است، ذكر شاگردان معروف هر صحابى و جنگ‌هايى است كه وى در آنها همراه پيامبر صلى الله عليه و آله بوده است، و نيز فتوحاتى كه در عصر خلفاى راشدين، واقع شده و وى در آنها حضور داشته است.

2. كتاب‌هاى طبقات‌

«طبقه» در اصطلاح، به رجال هم‌عصر و رجالى كه در فراگيرى حديث و يا ساير علوم از مشايخِ معيّنى، مشترك‌اند، اطلاق مى‌شود و كتاب‌هاى طبقات،

[1]. به كسانى گفته مى‌شود كه عصر جاهليت و اسلام را درك كرده‌اند؛ امّا در هيچ‌جا ذكر نشده كه آنان، ملاقات و مصاحبتى با پيامبر صلى الله عليه و آله داشته‌اند، چه در زمان حيات پيامبر صلى الله عليه و آله اسلام را پذيرفته باشند و چه بعد از وفات آن حضرت.