45. الاختصاص‌ به نقل از اوزاعى: لقمان به پسرش گفت: «اى پسرم! به كمك دانشت، پيش از رسيدن اجل و پيش از درهم ريختن كوه‌ها و پيش از درهم پيچيدن خورشيد و ماه، [در كارهاى نيك‌] پيشى بگير».

46. تنبيه الخواطر: لقمان به پسرش گفت: «اى پسرم! آنچه را كه نمى‌دانى، از دانشمندان فرابگير و آنچه را كه مى‌دانى، به مردم بياموز».

47. المواعظ العددية: لقمان به پسرش گفت: «اى پسرم! دانش را بياموز، هر چند با آن به بهره‌اى نرسى؛ زيرا اگر زمانه به خاطر تو مذمّت شود، بهتر است از اين كه زمانه تو را مذمّت كند».

48. المحاسن و الأضداد، جاحظ: لقمان به پسرش گفت: «اى پسرم! در تحصيل دانش بشتاب؛ زيرا دانش، ميراثِ از دستْ نرفتنى و همراهِ بيزارْ نشدنى و بهره پُر ارزشى از مردم است و در ميان مردم، خواستنى است».

49. جامع بيان العلم و فضله: لقمان حكيم به پسرش گفت: «اى پسرم! در كودكى در پىِ دانش باش؛ چرا كه به دست آوردن دانش، بر بزرگ‌سال سخت است».

50. امام صادق عليه السلام‌ در بيان موعظه لقمان عليه السلام به پسرش: اى پسرم! اگر در كودكى ادب آموختى، در بزرگى سودش را مى‌برى. هر كس آهنگ ادب كند، به آن اهتمام مى‌ورزد، و هر كس بدان اهتمام ورزد، زحمتِ دانستن آن را تحمّل مى‌كند، و هر كس زحمت دانستن آن را بپذيرد، جستجويش [در پى دانش‌] زياد مى‌شود، و هر كس جستجويش زياد شود، سودش را درمى‌يابد.

پس آن را عادت خود قرار دِه؛ چرا كه تو جانشين گذشتگانى و به وسيله آن، جانشين خود را سود مى‌بخشى و علاقه‌مند، براى آن به تو اميد مى‌بندد و ترسان، از عظمت تو مى‌هراسد. و از تنبلى نسبت به آن و از رفتن در پىِ غير آن بپرهيز؛ زيرا اگر در برابر دنيا شكست بخورى، در برابر آخرت، مغلوب نمى‌شوى؛ ولى اگر جستجوى دانش در جايگاه‌هاى خودش را از دست بدهى، در برابر آخرت، مغلوب مى‌شوى.

بخشى از روزها و شب‌ها و لحظاتت را براى جستجوى دانش قرار بده؛ چرا كه تو زيانى شديدتر از ترك آن را نمى‌يابى. و در آن، با هيچ فرد لجوجى مستيز، و با هيچ فقيهى مجادله، با هيچ پادشاهى دشمنى، و با هيچ ستمگرى همراهى نكن و او را تصديق منما. و با فاسقِ آلوده به گناه، همنشينى نكن، و با متّهم [نيز] همنشينى نكن، و دانش خود را ذخيره كن، همان طور كه پولت را ذخيره مى‌كنى.