269. محاضرات الادباء: لقمان عليه السلام گفت: «برادران، سه دسته‌اند: نيرنگباز، حساب‌كش، و علاقه‌مند. نيرنگباز، كسى است كه از خوبىِ تو استفاده مى‌كند؛ ولى به تو فايده نمى‌رساند. حساب‌كش، كسى است كه به اندازه‌اى كه از تو بهره جسته، به تو فايده مى‌رساند. علاقه‌مند، كسى است كه بدون طمع به دوستى، به تو عشق مى‌ورزد».

270. نثر الدُّر: لقمان به پسرش گفت: «پسرم! با مردم، دوستى كن؛ چرا كه دوستى با آنان، مايه امن است و دشمنى‌شان، مايه هراس».

7/ 15 ادب معاشرت با پادشاه‌

271. امام صادق عليه السلام: لقمان گفت: «اى پسرم! اگر محتاج پادشاه شدى، زياد اصرار نكن و حاجت خود را جز در جاى مناسبِ درخواست، از او نخواه، و آن، هنگام خشنودى و خوش‌حالى است. و در طلب حاجت، بى‌قرارى نكن؛ زيرا برآورده شدن آن، به دست خداست و آن هم اوقاتى دارد؛ ولى تمايل و توجّهت، به خداوند باشد و از او بخواه و انگشتانت را به سوى او بجنبان».

272. الاختصاص‌ به نقل از اوزاعى، درباره آنچه لقمان عليه السلام به پسرش گفت: اى پسرم! با پادشاهان، همسايگى نكن، كه تو را مى‌كشند و اطاعتشان نكن، كه كافر مى‌شوى.

273. إرشاد القلوب: از سفارش لقمان به پسرش است كه گفت: «... اى پسرم! سه طايفه‌اند كه مدارا با آنها لازم است: بيمار، پادشاه و زن».