اسم الکتاب : حكمت نامه لقمان المؤلف : محمدی ریشهری، محمد الجزء : 1 صفحة : 14
مىدانند كه قائل به آنها، به مصداق مهمّ «حكمت» بسنده كرده و همان را در معناى آن آورده است، وگرنه در اصل، «حكمت» از مصدر «احكام» است كه به معناى استوارى در علم و گفتار و كردار و يا همه اينهاست.
بنا بر اين، از منظر واژهشناسى، كلمه «حكمت»، حاكى از نوعى استوارى و اتقان است و به هر چيز استوار و نفوذناپذير، اعم از مادّى و يا معنوى، اطلاق مىگردد.
حكمت، در قرآن و حديث
واژه «حكمت»، بيست بار در قرآن كريم آمده است و خداوند متعال، در اين كتاب آسمانى، 91 بار، خود را با صفت «حكيم» ستوده است.[1]
تأمّل در موارد كاربرد اين واژه در متون اسلامى، نشان مىدهد كه حكمت، از نگاه قرآن و حديث، عبارت است از: «مقدّماتِ استوار علمى و عملى و روانى، براى نيل به مقصد والاى انسانيّت» و آنچه احاديث اسلامى در تفسير «حكمت» آوردهاند، در واقع، مصداقى از مصاديق اين تعريف كلّى است.
اقسام حكمت
«حكمت» بر پايه آنچه در تعريف كلّى ذكر كرديم، حكمت از نگاه قرآن و حديث، به سه نوع تقسيم مىشود: حكمت علمى، حكمت عملى و حكمت حقيقى. گفتنى است كه اين تقسيمبندى و نامگذارى، بر اساس تأمّل در كاربردهاى واژه حكمت در قرآن و احاديث اسلامى است.
[1] صفت« حكيم» در قرآن، 36 بار همراه با صفت« عليم»، 47 بار با صفت« عزيز»، چهار بار با صفت« خبير» و يك بار همراه هر يك از صفات« توّاب»،« حميد»،« علىّ» و« واسع» آمده است.
اسم الکتاب : حكمت نامه لقمان المؤلف : محمدی ریشهری، محمد الجزء : 1 صفحة : 14