3- 2. موضوعات خاص‌

در اين بند، آن دسته از آثار حديثى را كه بر اساس موضوع تدوين يافته است، ذكر مى‌كنيم. اين موضوعات عبارت‌اند از:

1. نگارش مناقب، فضايل و شرح حال معصومان عليهم السلام‌

2. اعتقادات، آداب و اخلاق‌

3. تفاسير روايى‌

4. ادعيه و زيارات.

1- 3- 2. نگارش مناقب، فضايل و شرح حال معصومان عليهم السلام‌

مناقب، جمع «منقبت» است و در لسان العرب به معناى اخلاق آمده است: «فى فلانٍ مناقب جميلةٌ أى أخلاق جميلة» و «هو حَسَنُ النقيبة أى حُسن الخليقة».[1]

نيز در معناى آن گفته‌اند: «آنچه از خصلت‌هاى نيك و هنرهايى كه موجب ستودگى مى‌گردد»[2]

و اصطلاحاً براى مدايح و فضايل امامان شيعه عليهم السلام به كار مى‌رود.

ستودن وارستگان، رسولان الهى و امامان حق و ذكر فضايل آنان، به جهت آثار هدايت‌بخشى كه بر آن مترتّب است، بخشى از فرهنگ قرآن كريم را به خود اختصاص داده و خداوند متعال، در جاى جاىِ كتاب خود، به ذكر فضايل بندگان صالح خويش مى‌پردازد.[3]

از آن جا كه تبيين فضائل ائمّه عليهم السلام، موجب شناخت مردم نسبت به آنان و روى آوردن به آن ستارگان هدايت مى‌شد و از سوى ديگر، مدّعيان دروغين خلافت براى‌

[1]. لسان العرب،« ذيل نقب».

[2]. فرهنگ معين، ذيل« منقبت».

[3]. ص، آيه 45- 48، 30؛ قلم، آيه 4؛ احزاب، آيه 33.