حاشيه‌نويسى بر احاديث و كتاب‌هاى حديثى، يكى از محورهاى عمده تلاش دانشمندان شيعه در حوزه حديث را تشكيل داده است. اين كار كه به طور عمده از اوايل قرن يازدهم هجرى آغاز شد، در قرن‌هاى دوازدهم و سيزدهم نيز ادامه داشت؛ چه اين كه در طول قرن دوازدهم، اخباريگرى، همچنان رايج بود و صفويه در سه چهار دهه پايانى حكومت خويش نيز مانند دوره‌هاى پيش از آن، از تشويق دانشمندان شيعه در توجّه به كتب مذهبى نقلى، دريغ نورزيدند.

شرح و حاشيه‌نويسى بر احاديث، به چند صورت انجام گرفته است، از جمله آن كه برخى كتاب‌هاى حديثى به طور كامل شرح گرديده‌اند. ديگر آن كه بخشى از كتاب يا خطبه‌اى از خطبه‌هاى مأثور، شرح داده شده است. برخى از دانشمندان نيز در يك رساله به شرح يك حديث خاص پرداخته‌اند.

فهرست شروح و حواشى حديث در قرن دوازدهم و سيزدهم، به ترتيب زير است:

1- 2- 3. شرح و حاشيه‌نويسى بر احاديث:

يك. شرح و حاشيه‌نويسى بر كتب اربعه حديث:

- شرح و حاشيه بر كتاب الكافى‌

- شرح و حاشيه‌نويسى بر كتاب من لايحضره الفقيه‌

- شرح و حاشيه‌نويسى بر تهذيب الأحكام‌

- شرح و حاشيه‌نويسى بر الاستبصار

دو. شرح و حاشيه بر نهج البلاغة

سه. شرح و حاشيه بر الصحيفة السجّادية

چهار. شرح و حاشيه‌نويسى بر ديگر كتاب‌هاى حديثى:

- شرح و حاشيه بر الوافى‌