806.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : روز قيامت ، دانشمندان بد را مى آورند و در آتش دوزخ مى افكنند . پس يكى از آنها در دوزخ ، دور خود مى گردد ، همان گونه كه الاغ ، گِرد آسياب مى چرخد . پس به او گفته مى شود : واى بر تو! ما به وسيله تو هدايت يافتيم . چرا خودت اين گونه اى؟ مى گويد : من خلاف آنچه شما را از آن باز مى داشتم ، انجام مى دادم .

807.مكارم الأخلاق ـ به نقل از عبد اللّه بن مسعود ـ: پيامبر خدا گريست . ما نيز با گريه ايشان ، گريستيم و گفتيم : اى پيامبر خدا ! براى چه گريه مى كنى؟ فرمود : «دلسوزى بر بدبختان . خداوند متعال مى فرمايد : «اى كاش مى ديدى هنگامى را كه هراسان مى شوند و گريزى در كار نيست و از جايى نزديك ، گرفته مى شوند» . منظور ، دانشمندان و فقيهان اند» .

808.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : دانشمندان اين امّت ، دو گونه اند : يكى ، مردى است كه خدا به او دانش داده و وى ، آن را به مردم مى بخشد و به خاطر آن چيزى نمى گيرد و مزدى نمى طلبد . براى چنين دانشمندى ، ماهيان دريا و جنبندگان خشكى و پرندگان در فضاى آسمان ، آمرزش مى طلبند و مانند سَرورى بزرگ ، بر خداوند وارد مى شود ، تا آن جا كه با فرستادگان الهى همراه مى گردد . گونه ديگر ، كسى است كه خداوند به او دانش داده ؛ ولى او آن را به بندگان خدا نمى بخشد و به خاطر آن ، چيزى مى گيرد و مزد مى طلبد . اين شخص ، در روز قيامت ، لگامى از آتش بر دهانش زده مى شود و منادى ندا مى دهد : «اين ، كسى است كه خداوند ، بدو دانشى بخشيد ؛ ولى او از دادن آن به بندگان خدا بخل ورزيد و بر آن چيزى گرفت و مزد طلبيد» و اين گونه مى مانَد تا از حساب ، فارغ شود .

809.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : دانشمندان ، دو گونه اند : مردى دانا كه به دانش خود ، عمل مى كند ـ و اين ، نجات يافته است ـ و دانشمندى كه دانش خود را وا نهاده ـ و اين ، هلاك شده است ـ ، و دوزخيان از بوى دانشمندِ وا گذارنده دانش خود ، اذيّت مى شوند .