ولى براى كسى كه به فكر سلامت روابط اجتماعى انسان‌ها در جامعه است، كجروى، كجروى است؛ چه جرم شناخته شود و چه انواع ديگر نابهنجارى باشد. اين جاست كه تناقض در اهداف و راه‌ها و وسايل مورد پذيرش جامعه آشكار مى‌شود.

1- 2. نظريه خنثى‌سازى‌

نظريه خنثى‌سازى مى‌گويد بزهكاران به ندرت كار خود را در تعارض با ضوابط اخلاقى طبقه متوسط جامعه مى‌دانند. هنجارشكنان، پيشاپيش روش‌هاى خنثى كردن نتايج عاطفى رفتارهاى خود را طرح و به همين وسيله، از زير فشارهاى همنوايى فرار مى‌كنند. اين‌گونه افراد به جاى اختراع هنجارهاى جديد، سعى در توجيه منطقى رفتار خود در قالب هنجارهاى موجود دارند. چهار تكنيك اين جريان را به عهده دارد:

الف) انكار مسئوليت؛ عده‌اى از هنجارشكنان، خويشتن را چون توپ فوتبال معرفى مى‌كنند كه عوامل متعددى آنها را قربانى كرده است؛ از اين رو، خود را مستحق سرزنش نمى‌دانند. براى نمونه، در تحقيقى كه در سال 1366 از سوى جهاد دانشكده علوم اجتماعى دانشگاه تهران در مركز بازپرورى معتادان در تهران شده است، بيشتر مصاحبه شوندگان، خود را قربانى عوامل متعدد اجتماعى، اقتصادى، خانوادگى و فرهنگى دانسته‌اند.

ب) انكار آسيب؛ تعداد زيادى از بزهكاران، براى عمل خود نام معقولى اختراع مى‌كنند.

براى مثال به سرقت اتومبيل، قرض گرفتن، يا به برخى از سرقت‌ها تك، و به سرقت دوباره صاحب مال مسروقه پاتك مى‌گويند و با اين نام‌گذارى، قبح عمل را از بين مى‌برند. مطالعه تجربى نشان داده است كه گروه‌هاى بزهكار زندانى، عمده‌ترين منشأ سرايت اين نوع خنثى‌سازى اثر فشارهاى همنوايى بوده و هستند.

ج) انكار آسيب‌ديده و قربانى؛ از راه بازسازى توجيهى صحنه، به صورتى كه وضعيت طورى جلوه كند كه قربانى، مقصر پنداشته شود. براى مثال مى‌گويند بلايى كه سرش آمد، سزاى عملش بود.

د) محكوم كردن محكوم‌كنندگان؛ اين تكنيك به اين صورت اجرا مى‌شود كه مسئولان‌