غرب و برنامه‌هاى خويشتندارى‌

عباس پسنديده‌

عفّت به معناى خويشتندارى در قلمرو ميل جنسى (شهوت) است. براى روشن شدن اين مفهوم، بايد به دو نكته مهمْ اشاره كرد. يكى مسئله «تقوا» و ديگرى غريزه «شهوت» در وجود انسان است. از يك سو، تقوا يعنى خويشتندارى و مديريت كردن و مهار نمودن نفس، به معناى عام كلمه كه در شرايط مختلف، نام‌هاى متفاوتى پيدا مى‌كند. از سوى ديگر، علماى اخلاق معتقدند كه دو نيروى مهم در وجود انسان قرار داده شده: يكى غضب و ديگرى شهوت. حال اگر دو مفهوم تقوا و شهوت را با هم در نظر بگيريم، اين نكته به دست مى‌آيد كه عفّت، يعنى خويشتندارى در قلمرو شهوت. البته شهوت، معناى عامى هم دارد كه شامل شهوت مالى و شهوت خوردن و شهوت جنسى مى‌گردد. اين معناى عام، مورد بحث ما نيست و آنچه به بحث ما مربوط مى‌شود، شهوت جنسى و عفّت جنسى است.

سؤال اساسى، اين است كه چرا بايد عفاف داشت و عفاف، چه تأثيرى در زندگى ما دارد؟ و چرا خداوند متعال، چنين چيزى را از ما خواسته است؟ آيا دليل آن، سختگيرى است؟ آيا دليل آن، محروم ساختن ما از لذت‌هاست؟ آيا دليل آن، زيبايى‌ستيزى است؟ و يا اين كه دليل ديگرى دارد؟ اگر «چرايى»