تسميه او تحرّك شديد و جنب و جوش فراوانش در كارهاى بزرگ است . [1] با تأمّل در وجوهى كه در مورد مبدأ اشتقاق «انسان» و يا وجه تسميه آنْ ذكر شد ، مشخّص مى گردد كه دليل قاطعى براى اثبات يكى از وجوه ياد شده ، وجود ندارد ، خصوصا آنچه در باره وجه تسميه آمده ، غالبا يا عموما سليقه اى است ؛ امّا نكته قابل توجّه ، اين است كه مبدأ اشتقاق و وجه تسميه انسان ، هر چه باشد ، تفاوتى در مباحث انسان شناسى از نگاه قرآن و حديث ـ كه هدف اصلى اين بخش از دانش نامه ميزان الحكمه است ـ ، ندارد .

انسان شناسى ، از نگاه قرآن و حديث

موضوع انسان شناسى ، يكى از اصلى ترين مسائل اسلامى است كه در قرآن و روايات اهل بيت عليهم السلام از زاويه هاى مختلف ، مورد توجّه قرار گرفته است . در واقع ، آنچه در نصوص اسلامى (متون قرآن و حديث) در باره عقيده ، اخلاق و عمل آمده ، به گونه اى مرتبط با موضوع انسان شناسى است ؛ ولى همه اين مباحث ، تحت عنون «انسان» ، قابل طرح نيست . متون مطرح شده در اين بخش (مدخل «انسان») ، اصلى ترين مباحث انسان شناسى را از نگاه قرآن و احاديث اسلامى در خود دارند . اكنون پيش از پرداختن به متن آيات و روايات ، توضيح كوتاهى در باره آنها ملاحظه مى فرماييد :

1 . تعريف اجمالى انسان

انسان ، از نگاه قرآن كريم ، موجودى است مركّب از جسم ـ كه ريشه در خاك