درآمد

در طول قرون و اعصارى كه از پى هم آمده‌اند و تاريخ بلند بشريت را ساخته‌اند، بسيار مردمان بزرگ و دانشمند بوده‌اند كه گردونه زمان نامى از آنها براى آيندگان بر جاى نگذاشته است و گاهى به هيچ روى آنان را نمى‌شناسيم و نمى‌توانيم مقام و موقعيت ايشان را بفهميم. اگر چه سده‌هاى يازدهم و دوازدهم از زمانه ما چندان دور نيست و روزگار علم و فضل و قلم بوده است، ولى باز هم در پهناى زمان نام و رسم بسيارى از فضلاى اين روزگار درهم پيچيده و به تاريكىِ تاريخ پيوسته است.

يكى از چندين فائده احياء ميراث بازمانده از گذشته، شناساندن و معرفى مؤلفان و اثر آفرينانِ صفحات علم و دانش است. زدودن غبار گم‌نامى و باز پس زدن پرده غربت از نامِ دانشمندى فرزانه و يا كاتب و ناسخى كه صدها سال قبل قلم مى‌زده است، بى‌گمان برگى از تدوين كتاب سترگ تاريخ علم اين سرزمين است.

مؤلف‌

مطيع بن محمود از فضلا و حديث پژوهان سده يازدهم هجرى است. اطلاع اندك ما از وى فقط محدود به همين رساله‌اى است، كه از وى در دست داريم.

مؤلف در اين رساله از چندين نفر از عالمان روزگار خود به تجليل نام برده است.

عبارت‌هاى او درباره ايشان چنين است:

1. قال شيخي و استادي و من عليه في العلوم الدينية اعتمادي و إليه في الأخبار استنادي الشيخ محمّد العاملي الشهير بالحرّ- ايّده اللَّه تعالى- حين قرآءتى عليه.