درآمد

مؤلف، اين شرح را در پاسخ به سؤال و درخواست كسى نوشته است و با «قال- اقول» كلام خود را آغاز مى‌كند. از آنجا كه از كسى نقل قول نمى‌كند و نام كتابى غير از الكافي را هم نمى‌برد، حدود زمان زندگى مؤلف را از اين راه، نمى‌توان تشخيص داد.

دو بيت شعر عربى در اين رساله آورده، كه از قطب جيلى (د 832 ق) است. لذا مى‌توان گفت، شارح مربوط به بعد از اين تاريخ است.

البته خط نسخِ نسخه اين رساله، مربوط به قرون متأخرِ سيزدهم و چهاردهم هجرى است و از آنجا كه متن داراى خط خوردگى‌هايى است كه ممكن است از مؤلف باشد، مى‌توان حدس زد مؤلف مربوط به همين قرون است.

مصنف در شرح روايت، به برخى احاديث استشهاد كرده، ولى بيان وى، بيشتر رنگ فلسفى و عرفانى دارد. تنها نسخه اين اثر در كتابخانه مرحوم آية اللَّه گلپايگانى رحمه الله نگهدارى مى‌شود[1].

مهدى سليمانى آشتيانى‌

[1]. فهرستگان نسخه‌هاى خطى حديث و علوم حديث شيعه، ج 4، ص 269؛ فهرست كتابخانه گلپايگانى، مخطوط، ش 164/ 6/ 1074، رساله اول مجموعه.