[

سفارش شيعيان به تعامل با ديگران‌

]

وَ عَلَيْكُمْ بِمُجامَلَةِ أهْلِ الْبَاطِلِ، تَحَمَّلُوا الضَّيْمَ مِنْهُمْ، وَ إيَّاكُم وَ مُمَاظَّتَهُمْ، دِينُوا فِيمَا بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ إذْ أنْتُمْ جَالَسْتُمُوهُم وَ خَالَطْتُمُوهُمْ وَ نَازَعْتُمُوهُمُ الكَلامَ؛ فَإنَّهُ لا بُدَّ لَكُمْ مِنْ مُجَالَسَتِهِمْ وَ مُخَالَطَتِهِمْ وَ مُنَازَعَتِهِمُ الكَلَامَ بِالتَّقِيَّةِ الَّتِى أمَرَكُمُ اللَّهُ أَنْ تَأخُذُوا بِها فِيمَا بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ، فَإذَا ابْتُليتُمْ بِذَلِكَ مِنْهُمْ فَإنَّهُمْ سَيُؤْذُونَكُمْ وَ تَعْرِفُونَ فِى وُجُوهِهِمْ الْمُنْكَرَ، وَ لَوْ لَاأنَّ اللَّهَ تَعَالَى يَدْفَعُهُمْ عَنْكُمْ لَسَطَوْا بِكُمْ، وَ مَا فِى صُدُورِهِمْ مِنَ الْعَدَاوَةِ وَ البَغْضاءِ أكْثَرُ مِمَّا يُبْدُونَ لَكُم. مَجَالِسُكُمْ وَ مَجَالِسُهُمْ وَاحِدَةٌ، وَ أَرْوَاحُكُمْ وَ أَرْوَاحُهُمْ مُخْتَلِفَةٌ لَا تَأْتَلِفُ، [و] لَا تُحِبُّونَهُمْ أَبَداً وَ لا يُحِبُّونَكُمْ، غَيْرَ انَّ اللَّهَ تَعَالىَ أَكْرَمَكُمْ بِالْحَقِّ وَ بَصَّرَكُمُوهُ وَ لَمْ يَجْعَلْهُمْ مِنْ أهْلِهِ، فَتُجامِلُونَهُمْ وَ تَصْبِرُونَ عَلَيْهِمْ وَ هُمْ لَا مُجَامَلَةَ لَهُمْ وَ لَا صَبْرَ لَهُمْ عَلَى شَى‌ءٍ، وَ حِيَلُهُمْ وَسْوَاسُ بَعْضِهِمْ إلَى بَعْضٍ؛ فَإنَّ أعْدَاءَ اللَّهِ إنِ اسْتَطَاعُوا صَدُّوكُمْ عَنِ الحَقِّ فَيَعْصِمُكُمُ اللَّهُ مِنْ ذلِكَ، فَاتَّقُوا اللَّهَ وَكُفُّوا ألْسِنَتَكُمْ إلَّامِنْ خَيرٍ.

يعنى: بر شما باد به نيكو سلوك نمودن با اهل باطل (و مراد به اهل باطل، دشمنان اهل بيت عليهم السلام مثل بنى اميّه و بنى عبّاس و غيرِ ايشان‌اند)! و تحمّل كنيد و بكِشيد بار ظلم و ستمى كه بر دوش شما گذارند. و حذر كنيد و بپرهيزيد از منازعه و مخاصمه و انگيختن شر با ايشان. و چون شما را چاره‌اى و مفرّى نيست از همنشينى با ايشان و اختلاط نمودن و مباحثه كردن به نوعى كه به نزاع منتهى نشود، پس چون با ايشان همنشينى و اختلاط و گفتگو نماييد، سلوك را به عنوان تقيّه- كه خداى تعالى، شما را امر به آن فرموده- بكنيد و تقيّه را عادت خود سازيد در امورى كه ميانه شما و ايشان، واقع مى‌شود از معامله و مجالسه و مباحثه و غيرِ آن. پس هر گاه مبتلا شويد به اين امور، ايشان در مقام ايذاى شما در مى‌آيند و شرّ و بدى را در روى ايشان مشاهده مى‌نماييد؛ وگر نه، خداى- عزَّ و جلَّ- محافظ شماست و دفع شرّ ايشان از شما كُند. هر آينه، آنچه در دل‌هاى ايشان پنهان است از عداوت و دشمنىِ شما، به عمل خواهند آورد، يا شما را مقهور خواهند ساخت و كار [را] بر شما تنگ خواهند گرفت، و آنچه در دل‌هاى ايشان است از عداوت و دشمنى شما، زياده است از آنچه اظهار مى‌كنند. و شما هر چند كه با ايشان همنشينى و اختلاط مى‌كنيد و در يك جا جمع مى‌شويد؛ امّا دل‌هاى شما و ايشان، نهايتِ اختلاف و دورى [را] دارند و شما هرگز دوست ايشان نمى‌شويد و ايشان، شما را دوست نخواهند داشت؛ ليكن خداى تعالى، شما را گرامى داشته‌