اختيار داشته، آورده است. اين آثار، جزو معدود بخش‌هاى موجود از كتب اوّليه اماميّه به شكل اصلى خود هستند. اين آثار، عبارت‌اند از: كتاب موسى بن بكر واسطى، كتاب معاوية بن عمّار دهنى، النوادر احمد بن محمّد بِزَنطى (از اصحاب امام هشتم)، كتاب ابان بن تغلب، كتاب جميل بن درّاج، كتاب احمد بن محمّد سيّارى، الجامع‌ بزنطى، مسائل الرجل و مكاتباتهم إلى مولانا أبى الحسن‌ ابو العبّاس عبد اللَّه بن جعفر حميرى (م بعد از 293 ق و مؤلّف كتاب‌ قرب الإسناد)، كتاب حريز بن عبد اللَّه سجستانى، كتاب‌ المشيخة ى حسن بن محبوب، كتاب‌ النوادر محمّد بن على اشعرى، كتاب من لايحضره الفقيه‌ شيخ صدوق، قرب الإسناد و معانى الأخبار، تهذيب الأحكام‌، كتاب جعفر بن محمّد دهقان، كتاب عبد اللَّه بن بكير، كتاب ابو القاسم بن قولويه، كتاب‌ انس العالم‌ محمّد بن احمد صفوانى، كتاب‌ المحاسن‌ برقى و كتاب‌ العيون و المحاسن.

اين بخش‌ها علاوه بر اين كه در آخر كتاب‌ السرائر به چاپ رسيده، به صورت جدا و تحت نام‌ النوادر يا مستطرفات السرائر نيز به وسيله مدرسه امام مهدى (قم، 1418 ق) به چاپ رسيده است.

فخّار بن مَعْد موسوى و كتاب «الحجّة على الذاهب إلى تكفير أبى طالب»

يكى از عالمان امامى شهر حلّه در قرن هفتم، ابو على شمس الدين فخّار بن مَعْد موسوى (م 630 ق) است. در منابع رجالى، اطلاعات خاصى درباره زندگى وى نيامده است.[1] افَندى‌[2] و آقا بزرگ نيز بر اساس مطالب موجود در كتاب‌ الحجّة على‌الذاهب‌ كه مهم‌ترين اثر موجود وى است، از اساتيد وى سخن گفته‌اند.

وى در كتاب‌ الحجّة، از: عربى بن مسافر، فخّار بن معد موسوى، عميد الرؤسا هبة اللَّه بن حامد، على بن محمّد بن سكون، ابو المكارم حمزة بن زهره، يحيى بن على بن‌

[1]. صفدى در شرح حال عميد الرؤسا هبة اللَّه بن حامد حلّى- كه استادش بوده- نمونه‌اى از اشعار وى در رثاى‌استادش را نقل كرده است( ر. ك: الوافى بالوفيات، ج 27، ص 259).

همچنين صفدى از فرزند وى به نام ابو القاسم عبد الحميد بن فخّار بن معد موسوى نسابه، ياد كرده و از وفات وى در بغداد به سال 684 ق، سخن گفته و به سماع حديث وى از عبد العزيز بن اخضر و ديگران اشاره كرده است( ر. ك: همان، ج 18، ص 84).

[2]. ر. ك: رياض العلماء، ج 4، ص 319- 331.