كتاب‌ خصائص الأئمّة عليهم السلام‌ در منابع كتاب‌شناسى، با همين عنوان ذكر شده است.[1] كتاب‌ خصائص الأئمّة با هدف معرّفى جامع و در عين حال مختصرِ ائمه دوازده‌گانه تأليف شده است؛ ولى تنها شامل شرح‌حال امير مؤمنان على عليه السلام، زيارت و دعا، كلمات و سخنان وى و دلايل و نصوص بر امامت وى است.[2] از اين رو، كتاب ياد شده افزون بر ارزش حديثى و نقل سخنان و كلمات امام على عليه السلام، يك منبع ارزشمند تاريخى در تاريخ زندگى آن امام است. اين كتاب، از مصادر كتاب‌هاى حديثى، تاريخى و كلامى است.[3] نسخه چاپى كتاب‌ خصائص الأئمّة عليهم السلام‌، شامل مقدّمه محقّق، مقدّمه مؤلّف و اصل كتاب است. در مقدّمه محقّق، به معرّفى نسخه خطّى كهن، جايگاه كتاب و اهميّت موضوع آن، پرداخته شده و شرح حالى كوتاهى از سيّد رضى و سيّد فضل اللَّه راوندى (كاتب نسخه) نيز نوشته شده است. سيّد رضى در مقدّمه مؤلّف، درباره موضوع كتاب و انگيزه خود از تأليف آن، سخن گفته است.

سيّد رضى كتاب ياد شده را به تقاضاى يكى از شاگردانش و نيز براى اظهار هويت شيعى خود در برابر برخى سخنان تحقيرآلود و توهين‌آميز، در سال 383 ق، در كاظمين، به رشته تحرير درآورد.[4] وى پس از ذكر كلمات و سخنان كوتاه امام على عليه السلام- كه قسمت پايانى كتاب، به آن‌ها اختصاص يافته است-، با تقاضاى عدّه‌اى از دوستان خود مبنى بر گردآورى ديگر سخنان و خطبه‌هاى امير المؤمنين مواجه شد و لذا ديگر اين تأليف را ادامه نداد و نخست، به گردآورى‌ نهج البلاغة پرداخت؛[5] ولى گويا پس از تأليف كتاب‌ نهج البلاغة، اجل به وى مهلت نداد تا كتاب‌ خصائص الأئمّة

[1]. رجال النجاشى، ص 398؛ أمل الآمل، ج 2، ص 261؛ بحار الأنوار، ج 1، ص 11؛ خاتمة مستدرك الوسائل، ج 1، ص 267؛ الغدير، ج 4، ص 195؛ الذريعة، ج 7، ص 164.

[2]. خصائص الأئمّة عليهم السلام، ص 36.

[3]. بحار الأنوار، ج 1، ص 11؛ وسائل الشيعة، ج 3، ص 219؛ مستدرك الوسائل، ج 2، ص 227؛ و ج 3، ص 351؛ و ج 8، ص 266؛ و ج 10، ص 203، 212؛ الدمعة الساكبة( به نقل از: الذريعة، ج 7، ص 164).

[4]. همان، ص 37.

[5]. نهج البلاغة، عبده، ج 1، ص 2؛ خصائص الأئمّة عليهم السلام، ص 14.