پايه‌اى آن فراهم شد. پس از آن، به اقتضاى كار وعظ و خطابه- كه مؤلّف از جوانى به آن اشتغال داشت-، دامنه موضوع به اخلاق و آداب و فضايل نيز گسترش يافته است.[1] اين كتاب بر اساس ابواب و مجالس، مرتب شده است. مؤلّف در آغاز ابواب و مجالس، به ذكر آيات مناسب موضوع باب مى‌پردازد و سپس احاديث پيامبر خدا و ائمه عليهم السلام را ذكر مى‌كند. احاديث كتاب، مرسل‌اند و به گفته مؤلّف، بدان جهت كه احاديث ياد شده، معروف و شايع‌اند، سندشان حذف شده است.[2] ابن فتّال نيشابورى، آن تذكّر آغازين را در پايان كتاب نيز داده است. وى خوانندگان را از داورىِ عجولانه درباره اخبارى كه ظاهرشان هماهنگ با مذهب حشو و اختلاط است، بر حذر داشته و به تأمّل و تفكّر در آنها و رجوع به آگاهان و تأويلْ‌دانان فرا خوانده است. او در مقدّمه، تأكيد كرده است كه در اين كتاب، اخبار و آثار موافق با مذهب حشو را نمى‌آورد، مگر آن‌كه به تأويلش آگاه باشد. با اين حال، وى به بهانه پرهيز از پر حجم شدن كتاب، از تأويلى درست آنها سر باز زده است. او تأكيد كرده كه اهل حشو و اختلاط نيست و اهل تحقيق است.[3] محقّق نسخه چاپى، متذكّر شده است كه مراد ابن فتّال از «اهل تحقيق»، كسانى است كه اعتقاد به حق دارند؛ يعنى اماميه.[4] ابن فتّال اين كتاب را در دو جزء سامان داده است: جزء اوّل، شامل سى مجلس است كه در ميان آنها ابواب و فصولى بدين ترتيب قرار گرفته است: ماهيت عقول، علوم، نظر و وجوب شناخت خداوند متعال و فساد تقليد در آن، صفات بارى، خلق افعال، قضا و قدر، عدل، توحيد، نبوّت، بعثت، معجزات پيامبر صلى الله عليه و آله و تاريخ آن، امامت و مسائل مربوط به آن، تاريخ زندگانى ائمّه عليهم السلام از امير مؤمنان تا امام حسن عسكرى و

[1]. روضة الواعظين، ص 1.

[2]. روضة الواعظين، ص 2.

[3]. همان، ص 2- 3.

[4]. همان، ص 16، مقدّمه محقّق.