اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 974
اطراد
اطراد
(ذکر اسامى پدران شخص ممدوح به ترتيب)
«اطراد» يکى از اقسام اسلوب بديعى قرآن است که طى آن، متکلم، اسامى پدران
شخص ممدوح را به ترتيب تاريخ ولادت پشتسرهم ميآورد؛ مانند: کلام الهى از زبان حضرت
يوسف (ع)((وَاتَّبَعْتُ مِلَّةَ آبَآئِى إِبْرَاهِيمَ
وَإِسْحَقَ وَيَعْقُوبَ) ؛ )و آيين پدرانم ابراهيم و اسحاق و يعقوب را پيروى نمودهام
(يوسف// 38) .
معمولاً در اين روش، از پدر شروع مىشود و تا جدّ اعلى به همين ترتيب نام
مىبرند؛ ولى اين آيه برعکس از جد اعلى شروع و به پدر ختم کرده است. ابنابىالاصبع
در توجيه اين امر مىگويد: حضرت يوسف نخواسته است فقط نامهاى پدران خود را ذکر کند؛
بلکه با ياد آنها مىخواهد آيينشان را که خود نيز از آن تبعيت مىکند بيان کند؛ لذا
از صاحب شريعت (حضرت ابراهيم) شروع مىکند و سپس به ترتيب، کسانى که از او اخذ کردهاند
را نام ميبرد. اين روش در آيه 133 بقره نيز تکرار شده است.
[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه (296-55)و284
[2]بستاني ، بطرس ، 1898 - 1969;محيط المحيط
قاموس مطول للغة العربية;صفحه 547
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 974