responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 875

استعاره مكنيّه

استعاره بالكنايه

(استعاره مكنيّه)

(استعاره با ذکر مشبّه فقط)

استعاره به اعتبار ذکر «مشبه» و «مشبه‌به» بر دو قسم است: 1. استعاره تصريحيه، 2. استعاره بالکنايه.

«استعاره بالکنايه» که به آن «استعاره مکنيه» نيز مى‌گويند، آن است که تشبيه در نفس مضمر بماند و به هيچ يک از ارکان آن جز مشبه تصريح نشود. نشانه اين تشبيه، اثبات يکى از ويژگى‌هاى «مشبه‌به» براى «مشبه» است.

وجه نامگذارى اين استعاره به «بالکنايه» و «مکنيه» عدم تصريح و بسنده‌کردن به ذکر خواص آن است.

سکاکى مى‌گويد: استعاره‌بالکنايه آن است که «مشبه» ذکر، و بعضى از لوازم «مشبهٌ‌به» به صورت «استعاره تخييليه» به آن نسبت داده شود.

«استعاره تخييليه» در قرآن فراوان است؛ مانند:((الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ...))(بقره// 27) .

در اين‌جا «عهد» به «حبل» تشبيه شده است؛ اما در نفس مضمر مانده و به هيچ يک از ارکان تشبيه اشاره نشده است، مگر به «مشبه» که همان عهد باشد. و نشانه آن اثبات نقض، يکى از خواص «حبل» (مشبه‌به) است.

نيز ر.ک: استعاره تصريحيه.


[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد3;صفحه 438
[2]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ، 849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 154
[3]عبدالقادر،حسين;القرآن والصورة البيانية;صفحه 328
[4]معرفت ، محمد هادي ، 1309 -1385.;التمهيد فى علوم القرآن;جلد5;صفحه 412
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 875
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست