اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 790
اسامي سوره سجده
اسامي سوره سجده
(نامهاى ديگر سوره سجده)
سوره سجده نامهاى ديگرى نيز به شرح ذيل دارد:
1. مضاجع: «مضاجع» جمع «مضجع» به معناى محل استراحت و خواب يا رختخواب است. اين واژه
در آيه 16 سوره سجده به کار رفته است:((تَتَجَافَى
جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ
يُنفِقُونَ) ؛ )پهلوهايشان از خوابگاهها جدا مىگردد [و] پروردگارشان را از روى
بيم و طمع مىخوانند و از آنچه روزيشان دادهايم انفاق مىكنند.
اين آيه درباره کسانى است که براى نماز شب و راز و نياز از بستر برمىخيزند.
از آنجا که اين عمل، خالصانهترين و عاشقانهترين اعمال است که در اين آيه بيان شده،
واژه «مضاجع» به عنوان نام سوره سجده انتخاب شده است.
2و3. سجده لقمان و الم سجده: اين سوره يکى از چهار سوره عزائم و مشتمل
بر سجده واجب است. براى فرق گذاشتن ميان اين سوره که نام غيرمشهور آن «سجده لقمان»
يا «المسجده» است و سوره فصلت که نام غيرمشهور آن «سجده» و يا «حم سجده» است، اولى
را به دليل همجوارى با سوره لقمان، «سجده لقمان» يا «المسجده» خواندهاند، و از سوره
فصلت با نام «حم سجده» ياد مىکنند.
4. الم تنزيل: اين سوره با حروف مقطعه «الم» آغاز و با بيان عظمت قرآن
به وصف((تَنزِيلُ الْكِتَابِ لَا رَيْبَ فِيهِ
مِن رَّبِّ الْعَالَمِينَ) ؛ )نازل شدن اين كتاب كه هيچ [جاى] شك در آن نيست از
طرف پروردگار جهانهاست ادامه يافته است؛ لذا به سوره «الم تنزيل» نامگذارى شده
است.
5. جُرُز: «جُرُز» که جمع آن «أجراز» است، به زمينهاى کويرى و بى آب و
علف يا زمينهايى گفته ميشود که علفها و نباتات روى آن خورده و صاف شده است.
واژه «جرز» در آيه 27 اين سوره آمده است:((أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا نَسُوقُ الْمَاء إِلَى
الْأَرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا)…) ؛ آيا ننگريستهاند كه ما باران را به سوى
زمين باير مىرانيم و به وسيله آن كشتهاى را برمىآوريم. به مناسبت اشاره آيه
به قدرت الهى در زنده کردن زمينهاى خشک، سوره به نام «جرز» ناميده شد.
[1]فيروز آبادي ، محمد بن يعقوب ، 729 -
817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه 373
[2]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه
585
[3]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد17;صفحه
103
[4]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 194
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 790