ادماج

ادماج

(تضمين و ادخال معنايى در معناى ديگر؛ از اسلوب‌هاى علم بديع)

«ادماج» در لغت به معناى پيچيدن و داخل کردن چيزى در چيز ديگر، و در اصطلاح به اين معنا است که متکلم غرضى را در غرض ديگر يا معنايى را در معناى ديگر تضمين و داخل کند؛ به صورتى که معنا و غرض اول از ظاهر کلام، فهميده شود، و هيچ‌گونه صراحت و اشعارى به معنا و غرض دوم نداشته باشد؛ مانند: (لَهُ الْحَمْدُ فِى الْأُولَى وَالْآخِرَةِ) ؛ در اين [سراى] نخستين و در آخرت ستايش از آن اوست (قصص// 70) .

در اين آيه شريفه، غرض اول، اختصاص و حصر حمد براى خداوند است؛ ولى در عين حال، به بعث و روز جزا و قيامت نيز اشاره دارد و در آن ادماج شده است.