ادغام متقاربين

ادغام متقاربين

(ادغام دو حرف با مخارج نزديک به هم)

ادغام متقاربين ادغام دو حرف متقاربى است كه پشت سر هم قرار گيرند - چه در يک کلمه باشند و چه در دو کلمه- و اولى ساکن و دومى متحرک باشد؛ مثل: قل ربي --> قرّبي.

حروف متقارب را سه دسته دانسته‌اند:

1. دو حرف که هم در مخرج و هم در صفت متقارب باشند؛ مانند: تا و ثا در کذّبت ثمود.

2. دو حرف که در مخرج، متقارب ولى در صفت، غيرمتقارب باشند؛ مثل: دال و سين در قد سمع.

3. دو حرف که در صفت، متقارب و در مخرج، غيرمتقارب باشند؛ مثل: ذال و جيم در إذ جاؤکم.

همچنين هرکدام از اين سه قسم را به صغير، کبير و مطلق تقسيم کرده‌اند. روشن است که ادغام در همه حروف متقارب صورت نمى‌گيرد و در برخى از آن‌ها اختلاف است. مثال‌هاى ذيل از موارد اجماعى ادغام متقاربين است:

1. ادغام لام تعريف در حروف شمسي؛ مثل: الرحمن.

2. ادغام لام ساکن در حرف را؛ مثل: قل ربي.

3. ادغام نون ساکن در حرف لام و را؛ مثل: من ربکم، من لم.

4. ادغام قاف ساکن در حرف کاف؛ مانند: نخلقکم.