اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 701
ادات زائد
ادات زائد
(ادات فاقد معناى خاص)
«ادوات زائد» افاده معناى خاصى ندارند و در قرآن به کار رفتهاند؛ مانند:
1. «ال» معانى فراوانى دارد، و گاهى به صورت زائد نيز استعمال شده است.
زائد واقع شدن «ال» به دو گونه است:
الف) زائده لازمه؛ مانند:((وَالنَّجْمِ
إِذَا هَوَى) ؛ )سوگند به اختر [ قرآن] چون فرود مىآيد (نجم// 1) . در
اينجا اگر نجم به معناى «ثريا» باشد «ال» در «النجم» زائد است.
ب) زائده غير لازمه؛ مثل «ال» در «الأذلّ»((... يخرجن الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ...))(منافقون// 8) ، بنا بر قرائت «يَخرجنّ » به صورت
فعل لازم و به فتح ياء. بنابر اين قرائت، «أذلّ» حال است و نمىتواند معرفه باشد؛ پس
«ال» آن زائد است.
2. إلي:((... فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً
مِّنَ النَّاسِ تَهْوِى إِلَيْهِمْ...) ؛ )پس دلهاى برخى از مردم را به سوى آنان
گرايش ده (ابراهيم// 37) .
3. أن:((وَلَمَّا أَن جَاءتْ رُسُلُنَا
لُوطًا سِيءَ بِهِمْ...) ؛ )و هنگامى كه فرستادگان ما به سوى لوط آمدند به علت
[حضور] ايشان ناراحتشد (عنکبوت// 33) .