اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 70
آيات رضاي الهي
آيات صفت رضا
(آيات رضاي الهي)
(آيات بيانگر خشنودى الهى)
رضا (خشنودي) از صفاتى است که در موجود
با شعور و با اراده يافت مىشود و مقابل آن، سخط و غضب است، که هر دو، امر وجودىاند.
رضا به افعال و اوصاف مربوط مىشود؛ نه به ذات؛ مانند:((وَرَضُواْ بِالْحَياةِ الدُّنْيَا وَاطْمَأَنُّواْ
بِهَا) ؛ و به زندگى دنيا دل خوش كرده و بدان اطمينان يافتهاند (يونس//
7) . و اگر گاهى به ذات تعلق يابد، باز منظور از آن، وصف و فعل است؛ مثل:)(رَّضِيَ اللّهُ عَنْهُمْ وَرَضُواْ عَنْهُ) ؛
خدا از آنان خشنود است و آنان [نيز] از او خشنودند (مائده// 119) . همچنين
رضا عين اراده نيست؛ گرچه هر عملى که اراده به آن تعلق گيرد، پس از وقوعش رضايت هم
در پى آن است؛ زيرا اراده همواره به امرى تعلق ميگيرد که هنوز واقع نشده
است؛ ولى رضا همواره به چيزى تعلق مىگيرد که واقع شده يا وقوعش فرض شده
است.
پس، رضا از صفات فعل و منتزع از فعل است؛
نه صفت ذات.
منظور از رضاى الهى اين است که دستور
خداوند با آن عمل انجام شده سازگار است؛ وقتى گفته ميشود: خدا از کارى راضى است، يعنى
آن کار موافق فعل و دستور خدا است.
رضاى الهى با توجه به تقسيم افعال الهى
به تکوينى و تشريعي، به دو قسم تکوينى و تشريعى تقسيم مىشود: رضاى تکوينى يعنى هر
چيزى که خدا خلق کرده، ناشى از مشيتى است که سازگار با آن موجود است؛ و رضاى تشريعى
يعنى اين كه اعمال بندگان با دستورات و تکاليف خداوند سازگار است.
رضاى خدا از بندگان به اين است که بندگان
از دستورهاى او پيروى و از مناهى او پرهيز کنند. و نيز رضاى بنده از خدا به اين است
که قضاى خدا را بپذيرد.
برخى از آيات صفت رضا (رضاى
الهى از بندگان) عبارتند از:
[1]راغب اصفهاني ، حسين بن محمد ، - 502ق;المفردات
فى غريب القرآن;صفحه 202
[2]قرشي بنابي ، علي اكبر ، 1307 -;قاموس
قرآن;جلد3;صفحه (102-104)
[3]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;الميزان
في تفسير القرآن;جلد17;صفحه (240-241)
[4]مصطفوي ، حسن،1294-1384.;التحقيق فى كلمات
القرآن;جلد4;صفحه (151-164)
[5]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 22
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 70