ادات حصر

ادات حصر

(ادات تخصيص چيزى به چيز ديگر)

«حصر»-که «قصر» نيز ناميده مى‌شود- تخصيص چيزى به چيز ديگر به طريق مخصوص است؛ به بيان ديگر، «حصر» اثبات حکمى براى موردى معين و نفى آن حکم از موارد ديگر است. اين حصر با ادوات و روش‌هاى ذيل صورت مى‌پذيرد:

1. حصر نفى و استثنا؛ خواه نفى به «لا» باشد، خواه به «ما» يا غير اين‌ها؛ مانند:((... لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ..))(صافات// 35) و((مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلاَّ مَا أَمَرْتَنِى بِهِ...))(مائده// 117) .

2. حصر به «اِنّما» (به کسر همزه) :((قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِندَ اللَّهِ...))(احقاف// 23) .

3. حصر به «اَنّما» (به فتح همزه) :((قُلْ إِنَّمَا يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ...))(انبياء// 108) .

4. مقدم کردن معمول:((إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ))(حمد// 5) .

5. ضمير فصل:((فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ))(شوري//42) .

6. عطف به «لا» يا «بل».

7. تقديم مسندٌاليه و….