ادات اسمي

ادات اسمي

(اسماء شبيه حروف)

ادوات اسمي به آن اسم‌هايى گفته مى‌شود که به دليل تشابه به حروف، در زمره ادات درآمده‌اند؛ مانند:

1. اذ: اسمى است براى زمان ماضي؛ مانند:((إِلاَّ تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُواْ...) ؛ )اگر او [پيامبر] را يارى نكنيد قطعا خدا او را يارى كرد هنگامى كه كسانى كه كفر ورزيدند او را [از مكه] بيرون كردند (توبه// 40) .

2. اُفّ: اسمى است که در وقت ملال و دل‌زدگى و کراهت از چيزى استعمال مى‌شود؛ مانند: (... فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ...) ؛ به آنها [حتى] اوف مگو (اسراء// 23) .

3. الآن: اسمى است براى زمان حاضر؛ مانند:((الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُمْ...) ؛ )اكنون خدا بر شما تخفيف داده (انفال// 66) .

4. حاش: اسمى است که به معناى تنزيه به کار مى‌رود؛ مانند:((... قُلْنَ حَاشَ لِلّهِ مَا عَلِمْنَا عَلَيْهِ مِن سُوءٍ...) ؛ )زنان گفتند منزه ست‌خدا ما گناهى بر او نمى‌دانيم (يوسف// 51) .

ادات اسمى، در مقابل ادات حرفى و فعلى قرآن فراوانند، که براى رعايت اختصار از ذکر همه آن‌ها خوددارى شده است.