اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 601
اختلاف قرائات در حروف
اختلاف قرائات در حروف
(اختلاف در قرائت ناشى از اختلاف در حروف
کلمه)
اختلاف در حروف سه گونه است:
الف) اختلاف در حروف کلمه که معنا را
دچار تغيير مىکند، ولى صورت و شکل کلمه محفوظ مىماند؛ مانند: «ننشزها» در(()… وَانظُرْ إِلَى العِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا…)((بقره//
259) که هم «ننشزها» و هم «ننشرها» قرائت شده است. به اعتقاد زرکشي، در صورت صحت روايت
و معنا، منعى در قرائت به اين وجوه نيست، زيرا از نظر ظاهري، مخالفتى با مصحف ندارد.
)
ب) اختلاف در حروف که در صورت و شکل کلمه تغييرى پديد مىآورد، ولى معناى
کلمه محفوظ مىماند؛ مانند: «العهن المنفوش» در(وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ)((قارعه// 5) که به صورت «کالصوف المنفوش» نيز قرائت
شده است. )
ج) اختلاف در حروف که سبب تغيير در معنا و شکل مىشود؛ مانند: کلمه «طلح»
در((وَطَلْحٍ مَّنضُودٍ))(واقعه// 29) که «طلع» نيز قرائت شده است.
زرکشى موارد قسم دوم را -در صورت صحت روايت- هر چند صحيح ميداند اما به
دليل غير متواتر بودن و مخالفت با رسم مصحف، استفاده از آن در قرائت را جايز نميداند،
و در موارد قسم سوم اين نکته را هم اضافه ميکند که به لحاظ معنايى اگر با قرائت فعلى
مصحف در تضاد باشد، علاوه بر عدم جواز قرائت، صحت آن هم منتفى خواهد بود.
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه (334-335)
[2]فضلي ، عبد الهادي،1934-م.;تاريخ قراءات
قرآن كريم;صفحه 114
[3]معرفت ، محمد هادي ، 1309 -1385.;التمهيد
فى علوم القرآن;جلد2;صفحه 104
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 601