احراق مصاحف

احراق مصاحف

(ماجراى سوزاندن مصاحف قرآن توسط عثمان)

منظور از «احراق مصاحف» سوزاندن مصاحفى است که اصحاب رسول‌خدا (ص) فراهم کرده بودند.

پس از آن که کار اختلاف مصاحف از نظر چگونگى ضبط و قرائت به اوج خود رسيد، عثمان خليفه سوم دستور داد نسخه‌اى از قرآن فراهم شود که واجد تمام مزاياى مصاحف موجود و عارى از نقايص آن‌ها باشد. وى همچنين دستور داد مصاحف موجود گردآورى شود. پس از آن که گروهى از اصحاب رسول‌خدا (ص) مصحف موردنظر را در چند نسخه فراهم کردند، دستور داد ساير مصاحف سوزانده شود تا راه بر هرگونه اختلاف تازه در مصاحف بسته شود. سرانجام، اين مصاحف - به جز مصحف حفصه که همان مصحف ابوبکر بود- سوزانده شدند؛ از اين رو، به عثمان لقب «حرّاق مصاحف» دادند.

اکثر روايات بر احراق (سوزاندن) اين مصاحف دلالت مى‌کند؛ ولى در پاره‌اى از روايات صحبت از «محو» شده است. بعضى از محققان براى جمع ميان اين دو دسته روايات احتمال داده‌اند که «سوزاندن»، درباره مصحف‌هايى است که بر پوست و امثال آن نوشته شده بود و «محو»، مربوط به مصاحفى است که روى چيزى مثل سنگ نوشته شده بود.

اين نکته نيز امروزه جاى تأمل بسيار دارد که آيا تنها راه پايان دادن به اختلاف مصاحف، احراق آن همه مصاحف و اوراق و کتيبه‌هاى گوناگونى است که در محضر پيامبر اکرم (ص) و زير نظر و با اشراف آن حضرت تهيه شده بود (که در صورت وجود آن‌ها، از نفيس‌ترين و مقدس‌ترين سرمايه مسلمانان و از ذخاير علمى و ميراث فرهنگى جهان اسلام بودند) ؟

نيز: ر.ک: مصحف عثمانى.