اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 49
آيات تاريخي
آيات تاريخي
(آيات متضمن برخي حوادث تاريخي)
آيات قرآن به لحاظهاي مختلف، قابل تقسيم
است. گاهي، به لحاظ محتوا، آيات قرآن را به آيات اخلاقي، آيات فقهي، آيات اقتصادي،
آيات اعتقادي، آيات تاريخي و... تقسيم ميکنند. آيات تاريخي، آن دسته آياتي است که
به برخي حوادث تاريخي اقوام مختلف پرداخته است. البته قرآن، يک کتاب تاريخ نيست و مباحث
تاريخي را به انگيزه عبرت گيري و هدايت مردمان بيان کرده است. تاريخ در يک نگاه، علم
به وقايع، حوادث، اوضاع و احوال انسانها در گذشته و نيز آگاهى از قواعد وسنن حاكم بر
زندگى پيشينيان است كه از مطالعه و بررسى و تحليل حوادث و وقايع گذشته به دست مىآيد.
و در نگاهى ديگر بررسى تاريخى آشنايى با تحولات و تطورات جوامع از مرحلهاى به مرحله
ديگر و شناخت قوانين حاكم بر اين تحوّلات است. تاريخ در اين معنا علم تكامل جامعهها
درمراحل و دورههاى گوناگون است. هر چند موضوع بررسى تاريخى حوادث و وقايعى است كه
به گذشته تعلّق دارد؛ امّا اصول و قواعدى كه از آن استفاده مىشود، اختصاص به گذشته
ندارد و شايستگى گستردن به حال وآينده در جهت ترسيم شيوه رفتارى فردى و اجتماعى انسانها
را دارد. در هر صورت، تاريخ سودمند حركت آفرين و جهت بخش وپيامدار رفتار بايسته انسان
ى در هرعصر وزمان است؛ زيرا آدمى تحت
تأثير رفتار و تصميمات و خلق و خوى مردم همزمان خود واقع مىگردد و به همان گونه كه
از زندگى عينى مردم هم عصرش درس مىآموزد و عبرت مىگيرد، از سرگذشت پيشينيان نيز بهره
گرفته و رفتار شايسته را مىآموزد. از همين رو قرآن كريم نكات سودمندى از زندگى انسانهاى
اسوه را مطرح ساخته و ايشان را به عنوان الگوى رفتارى انسان معرفى مىكند. از اين رو،
فرازهاى تاريخى قرآن درعين طرح وقايع و رخدادهاى شخصيتها، اقوام و ملل پيشين مىتواند
زمينهاى مناسب در جهت بهرههاى تكليفى و رفتارى كه وظايف دينى انسان را مشخص مىگرداند
باشد.
آيات سوره يوسف در شرح زندگي حضرت يوسف
(ع) و برادرانش، آيات سوره ص در باره سرگذشت ايوب پيامبر، و آيات سوره غافر در شرح
حال و سرنوشت برخي از اقوام ستمگر نمونه هايي از آيات تاريخي قرآن هستند.
[1]جمعي از محققان;مجله پژوهشهاى قرآنى;جلد4;صفحه
(74-75)
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 49