اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 4712
نسخ قرآن به قرآن
نسخ قرآن به قرآن
(نسخ آيهاى از قرآن به آيه ديگر)
«نسخ قرآن به قرآن» که به آن «نسخ کتاب به کتاب» و «نسخ آيه به آيه» نيز
مىگويند، يکى از اقسام نسخ است. درباره اين نسخ، سه نظر هست:
1. طرفداران نسخ مىگويند نسخ قرآن به قرآن جايز است و واقع هم شده است.
ابوجعفر نحاس علاوه بر قبول نسخ قرآن به قرآن، 138 مورد از موارد نسخ قرآن را در کتاب
الناسخ و المنسوخ برشمرده است.
2. عدهاى معتقدند نسخ آيه به آيه، در قرآن وجود ندارد. عبدالکريم خطيب
با توجيه آيه((مَا نَنسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ
نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا...))(بقره// 106) آيات ناسخ و منسوخ را مورد بحث قرار
داده و در صدد اثبات عدم نسخ آنها برآمده است.
3. دسته سوم همچون آيتالله خويى (ره) ضمن پذيرش نسخ آيه به آيه (مانند
آيه نجوا) نسخ بسيارى از آيات را قبول ندارند و با کسانى که به علت وجود تنافى ظاهرى
بين برخى از آيات، ملتزم به نسخ شدهاند، مخالفند و مىگويند در بسيارى از موارد نسخ،
در معانى آيات، تأمل کافى نشده است، و گفتهاند آيه متأخر، حکم آيه متقدم را نسخ کرده
است؛ زيرا بسيارى از آيات، عام و خاص و مطلق و مقيد هستند، نه ناسخ و منسوخ.
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد2;صفحه 32
[2]زرقاني ، محمد عبد العظيم ، 1948- م.;مناهل
العرفان فى علوم القرآن;جلد2;صفحه 254
[3]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 67
[4]صالح ، صبحي ، 1926 -;مباحث فى علوم القرآن;صفحه
262
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 4712