اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 4629
مؤسسات قرآني
مؤسسات قرآني
(مراکز مشتغل به فعاليتها و خدمات قرآنى)
نهادها و مؤسسات مختلفى در سراسر ايران
- به ويژه پايتخت و شهرهاى مذهبى مثل مشهد و قم - به فعاليتهاى قرآنى اشتغال دارند.
دامنه فعاليتهاى قرآنى بسيار گسترده و شامل همه مواردى است که به نوعى خدمت به قرآن
محسوب ميشود؛ از چاپ و نشر و توزيع قرآن گرفته تا مراکز ويژه ترجمه يا تفسير قرآن
و مؤسسات ويژه تعليم صوت و قرائت و تجويد و حفظ قرآن و حتى مراکز پيشدبستانى و مدارس
قرآنى که در سالهاى اخير بسيار رواج يافته و از آنها استقبال گسترده شده است.
مقصود از مؤسسات قرآنى، نهادها و مراکزى
است که فعاليّت آنها منحصر به امور قرآنى است يا وجه غالب و فعاليت اصلى آنها در
اين زمينه است. در اينجا به معرفى مختصر تعدادي از اين مراکز مىپردازيم:
1. دارالقرآن الکريم: در سال 1352 در
قم به همت آيت الله گلپايگانى (ره) بنيان نهاده شد و به کار چاپ و نشر قرآن مجيد، ترجمه
دقيق قرآن، بررسى اغلاط ترجمههاى موجود و تصحيح آنها، تشکيل موزه قرآن، گردآورى نسخههاى
خطى و چاپي قرآن، تشکيل کتابخانه تخصصى قرآن، چاپ و توزيع کتابهاى قرآني، نشر مجلههاي
رسالةالقرآن، پيام قرآن و… پرداخته است. ترجمه گروهى
قرآن کريم از مهمترين برنامههاى اين نهاد است.
2. دارالقرآن سازمان تبليغات اسلامى: در سال 1361ش با هدف گسترش آموزههاى
قرآنى افتتاح شد و در کنار آن به امور تبليغى مثل برگزارى مسابقات قرائت و حفظ آن،
محافل انس با قرآن، اعزام کاروان مربيان قرآن به جبههها (در زمان جنگ تحميلي)، چاپ
و انتشار جزوات آموزش قرائت قرآن، اعزام قاريان به خارج از کشور و نظارت بر چاپ و نشر
قرآن مىپردازد.
3. راديو قرآن: در سال 1362 با پيام حضرت امام خمينى (ره) آغاز به کار
کرد. مهمترين فعّاليّتهاى راديو قرآن، در زمينه تشويق و ترغيب جوانان به حفظ و قرائت
قران است. به همين منظور برنامههايى همچون: دعوت از قاريان مصري، تفسير موضوعي، تلاوت
مجلسى قاريان مشهور، آموزش ترتيل، صرف و نحو قرآن، دانستنيهاى قرآن و پاسخ به سؤالهاى
قرآنى اجرا مىکند.
4. موزه قرآن آستان قدس رضوي: اين موزه در سال 1364 گشايش يافت. قديمترين
قرآنها و مجموعه قرآنهاى بسيار نفيس را در اين موزه مىتوان مشاهده کرد.
5. مرکز فرهنگ و معارف قرآن، وابسته به دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه
قم: اين مرکز در سال 1366ش با اهدافي همچون: نگارش تفسير ترتيبى قرآن، ايجاد بانک معظم
اطلاعات قرآني، کتابخانه جامع تخصصى علوم و معارف قرآن، معجم موضوعى تفاسير و کتابهاى
قرآنى، دائرةالمعارف موضوعات و مفاهيم قرآن، فرهنگ موضوعى قرآن، تفسير موضوعى جامع،
نرمافزارهاى قرآنى و فصلنامههاى تخصصى قرآني تأسيس شد.
6. دانشکدههاى علوم قرآنى: در سال 1368ش با پيگيرى سازمان اوقاف و امور
خيريه و موافقت وزارت فرهنگ و آموزش عالى، نخستين دانشکده علوم قرآنى راهاندازى شد
و هماکنون شعبههاى متعددى در سراسرکشور دارد.
7. سيماى قرآن: از سال 1369ش آغاز به کار کرده است و برنامههايى همچون:
تفسير قرآن، آشنايى با تفاسير مهم، معرفى پايان نامههاى کارشناسى ارشد درباره قرآن
و حديث، گفتوگو با مؤلّفان علوم قرآني، معرفى مراکز قرآني، دانشکدهها و پژوهشگاههاى
قرآني، گزارش مسابقات حفظ و قرائت قرآن، اجراى تواشيح و همخوانى تهيه و پخش مىکند.
8. دفتر کتابنامه بزرگ قرآن کريم، وابسته به دانشگاه امام صادق (ع): درسال
1369ش افتتاح شد و هدف آن شناسايى و ثبت کليه کتابهايى مثل تفسير، ترجمه و علوم قرآني
است که از ابتداد تاکنون در سراسر جهان تأليف شدهاند.
9. مرکز ترجمه قرآن مجيد به زبانهاى خارجى: اين مرکز در سال 1373ش توسط
سازمان اوقاف و امور خيريه با همکارى وزارت ارشاد اسلامى در شهر قم تأسيس شد. هدف اين
مرکز، ارائه ترجمههاى صحيح و روان از قرآن به زبانهاى زنده دنيا و مقابله با ترجمههاى
غلط و تحريف شده است. ترجمه گروهى قرآن، انتشار مجله ترجمان وحي و تدوين کتابشناسى
جامع ترجمههاى فارسى موجود از قرآن نيز از فعاليتهاى اين مرکز است.
10. دارالقرآن نيروى مقاومت بسيج: از سال 1373 با هدف گسترش فرهنگ قرآنى
و تقويت فعاليتهاى قرآنى در بسيج آغاز به کار کرده است. تربيت مربّى روخوانى و روانخوانى
و تجويد قرآن، همايشهاى عظيم قرآنى و تشويق و حمايت از قاريان و حافظان قرآن از جمله
فعاليتهاى اين مجموعه بوده است.
11. چاپخانه اُسوه و الهادى: عمدتاً وظيفه چاپ و نشر قرآن در شکلهاى مختلف
(با ترجمه و بدون ترجمه) و کتابهاى قرآنى را بر عهده گرفتهاند.