آيه قتال

آيه قتال

(آيه 5و29 توبه و 39حج، در باره اذن جهاد با مشرکان، اهل کتاب و ستمگران)

آيات زيادى در قرآن کريم درباره جهاد و مبارزه و قتال وجود دارد که سه آيه از آن‌ها مربوط به اذن و اجازه جهاد است. هر يک از اين سه آيه به جهادى خاص اشاره دارد:

1. آيه قتال با مشرکان: به آيه 5 سوره توبه آيه قتال با مشرکان مى‌گويند:((فَإِذَا انسَلَخَ الأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُواْ الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُواْ لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَآتَوُاْ الزَّكَاةَ فَخَلُّواْ سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ) ؛ )پس چون ماه‌هاى حرام سپرى شد مشركان را هر كجا يافتيد بكشيد و آنان را دستگير كنيد و به محاصره درآوريد و در هر كمينگاهى به كمين آنان بنشينيد پس اگر توبه كردند و نماز برپا داشتند و زكات دادند راه برايشان گشاده گردانيد زيرا خدا آمرزنده مهربان است .

پس از الغاى پيمان ميان مشرکان و مسلمانان، قرآن کريم به پيامبر (ص) دستور مى‌دهد که به مشرکان چهار ماه مهلت بدهيد؛ اگر اسلام را نپذيرفتند، با آنان مبارزه و جهاد کنيد تا اسلام آورند.

2. آيه قتال با اهل کتاب: به آيه 29 سوره توبه آيه قتال يا آيه سيف مى‌گويند که دستور جهاد ضد اهل کتاب است:((قَاتِلُواْ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَلاَ بِالْيَوْمِ الآخِرِ وَلاَ يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَلاَ يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ حَتَّى يُعْطُواْ الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ) ؛ )با كسانى از اهل كتاب كه به خدا و روز بازپسين ايمان نمى‌آورند و آنچه را خدا و فرستاده‌اش حرام گردانيده‌اند حرام نمى‌دارند و متدين به دين حق نمى‌گردند كارزار كنيد تا با [كمال] خوارى به دست‌خود جزيه دهند.

اسلام براى اهل کتاب يک سلسله احکام حد وسط ميان مسلمانان و مشرکان قائل شده است؛ زيرا اهل کتاب از نظر پيروى از يک دين آسمانى، شباهتى با مسلمانان دارند؛ ولى از يک نظر نيز شبيه به مشرکان هستند؛ لذا اجازه کشتن آن‌ها را نمى‌دهد؛ و در صورتى اجازه کنار آمدن با اهل کتاب را مى‌دهد که آن‌ها حاضر شوند با مسلمانان زندگى مسالمت‌آميز داشته باشند و جزيه و ماليات سرانه را بپردازند.

3. آيه قتال با ستمگران: به آيه 39 سوره حج آيه قتال با ستمگران مى‌گويند:((أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ) ؛ )به كسانى كه جنگ بر آنان تحميل شده رخصت [جهاد] داده شده است چرا كه مورد ظلم قرار گرفته‌اند و البته خدا بر پيروزى آنان سخت تواناست.

طبق بعضى از روايات، هنگامى که مسلمانان در مکه بودند، مشرکان پيوسته آن‌ها را مي‌آزردند، و آن‌ها خدمت پيامبر (ص) مى‌آمدند و اذن جهاد مى‌خواستند؛ ولى پيامبر (ص) مى‌فرمود: صبر کنيد! تا اين که پس از هجرت، آيه فوق نازل شد. اين نخستين آيه‌اى است که درباره جهاد نازل شده است.