اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 4557
مقابله خلافي
مقابله خلافي
(ذکر يک يا چند معناى هماهنگ، و درپى
آوردن معانى مخالف آنها)
«مقابله خلافي» قسمى از «مقابله»، و از انواع اسلوب بديعى قرآن است که
در آن دو يا چند معنا مقابل هم قرار مىگيرند؛ به صورتى که مخالف هم باشند، نه نقيض؛
مانند:((وَأَنَّا لَا نَدْرِى أَشَرٌّ أُرِيدَ
بِمَن فِى الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا))«و ما نمىدانيم آيا درباره اهل زمين اراده شرّى
شده يا پروردگارشان خواسته است آنان را هدايت کند؟ » (جن// 10) .
در اين آيه، «شر» و «رشد» خلاف يکديگرند، نه نقيض؛ زيرا نقيض شرّ، خير
است و نقيض رشد، غيّ.
نيز ر.ک: مقابله؛ مقابله نقيضي؛ مقابله نظيري.
[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 328
[2]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد3;صفحه 458
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 4557