مفسّران قرن چهارم

مفسّران قرن چهارم

(مفسّران شيعه و اهل‌سنّت در قرن چهارم هجرى قمرى)

اسامى برخى از مفسّران شيعه قرن چهارم هجرى از اين قرار است:

1. ابوالقاسم فرات بن ابراهيم بن فرات کوفى (م 307 ق) از مفسّران قرن سوم و اوايل قرن چهارم هجرى و مؤلف تفسير فرات کوفى؛

2. ابوالقاسم عبدالله بن احمد بن محمود کعبى بلخى (م317 ق) مؤلف تفسير نظم القرآن؛

3. ابوالفضل محمد بن احمد بن ابراهيم جعفى معروف به صابونى (م320ق) صاحب کتاب معانى القرآن. وى ابتدا زيدى مسلک بود و سپس به مذهب اماميه هدايت شد؛

4. ابونصر محمد بن مسعود عياشي، صاحب تفسير عيّاشي، از مؤلفان اواخر قرن سوم هجرى (م320ق) که بيش از دويست تأليف در زمينه‌هاى مختلف علوم و معارف اسلامى دارد؛

5. ابوالحسن على بن حسين بن موسى بن بابويه قمى (م 381 ق) صاحب تفسير قرآن کريم. وى پدر شيخ صدوق و رئيس و بزرگ محدثان شيعه است؛

6. ابوبکر محمد بن عزيز سجستانى (م 330 ق) از مفسّران نامى شيعه و صاحب تفسير غريب القرآن به نام: التلخيص؛

7. ابوعلى محمد بن احمد بن جنيد اسکافى (م 381 ق) ، صاحب کتاب أمثال القرآن، از مفسّران شيعه که تأليفاتى در فنون مختلف دارد؛

8. شيخ ابوالحسن فرزند ابراهيم بن هاشم قمى معروف به على بن ابراهيم قمى (متوفى حدود 307 ق) ، صاحب کتاب تفسير قمّي از علما و محدّثان بزرگ شيعه؛

9. ابوالفضل محمد بن‌احمد بن ابراهيم جعفى کوفي، معروف به صابونى (متوفى حدود 320 ق) صاحب کتاب معانى القرآن معروف به تفسير صابوني. وى که از مشايخ ابوالقاسم جعفر بن محمّد بن قولويه است ابتدا زيدى مذهب بود و سپس به مذهب اماميه برگشت.

از مفسّران اهل‌سنّت در قرن چهارم مى‌توان به افراد ذيل اشاره کرد:

1. محمد بن جرير طبرى (م 310 ق) صاحب تفسير جامع‌البيان فى تفسير القرآن؛

2. عبدالرحمان بن ابى‌حاتم رازى (م 327 ق) صاحب تفسيرالقرآن‌العظيم؛

3. احمد بن على رازى جصاص (370 ق) صاحب تفسير أحکام‌القرآن؛

4. محمد بن محمد ماتريدى (م 333 ق) صاحب تفسير تأويلات أهل‌السّنّة.

نيز ر.ک: تفاسير قرن چهارم قمرى.